oficjalna nazwa morskich sił zbrojnych Polski; sięga tradycją XV w., gdy podczas wojny z Krzyżakami miasta pomorskie utworzyły flotę kaperską; ponownie istniała taka za królowania Wazów (do śmierci Władysława IV), stoczyła m.in. zwycięską bitwę morską ze Szwecją pod Oliwą; w tym okresie działała Komisja Okrętów Królewskich; 1919 w Polsce niepodległej zaczęto od tworzenia flotylli wiślanej w Modlinie, następnie pińskiej, które 1920 walczyły z bolszewikami; w tym samym roku otrzymaliśmy dostęp do morza i w Pucku zaczęto tworzyć flotę morską, od 1926 z gł. bazą w Gdyni na Oksywiu; środki na nowoczesną flotę gromadzono m.in. w Funduszu Obrony Morskiej (FOM); IX 1939 trzon floty tworzyły niszczyciele: , , (które przed rozpoczęciem wojny odpłynęły do W. Brytanii jako osłona konwojów przewidzianych do Polski) i Wicher, okręty podwodne: Orzeł, Wilk (przedarły się do W. Brytanii), Ryś, Sęp i Żbik (internowane w Szwecji), stawiacze min i 4 trałowce; przeciw nim Niemcy rzucili 2 pancerniki szkolne, 3 krążowniki, 10 niszczycieli, kilkadziesiąt mniejszych jednostek; lotnictwo niem. zatopiło Wichra, Gryfa i minowce; pod koniec 1939 PMW odtworzono w W. Brytanii, włączając w jej skład także wydzierżawione okręty bryt. (lekkie krążowniki Dragon, potem Conrad, niszczyciele: Garland, Piorun, Krakowiak, Kujawiak, Ślązak, Orkan, okręty podwodne: Sokół, Jastrząb, Dzik, 6 ścigaczy; czasowo franc. niszczyciel, 2 ścigacze i 2 patrolowce); uczestniczyła w bitwach na Atlantyku i M. Śródziemnym, konwojach do Murmańska, inwazji w Normandii; PWM straciła 445 marynarzy i 6 okrętów, niszcząc 9 nieprzyjacielskich okrętów wojennych, 39 statków transportowych i 20 samolotów; 1945 marynarka wojenna liczyła 4 tys. marynarzy, posiadała 1 lekki krążownik, 6 niszczycieli, 3 okręty podwodne i ścigacze; 1946 okręty oddano W. Brytanii, w III 1947 PMW na Zachodzie rozwiązano, załogi przeszły do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Wojsko Polskie przy PKWM sformowało XI 1944 samodzielny batalion morski, od VII 1945 tworzono PMW; X 1945 ze Szwecji wróciły 3 internowane okręty podwodne, pół roku później 4 trałowce odnalezione w Niemczech; w ramach reparacji wojennych ZSRR przekazał 23 okręty (trałowce, ścigacze, kutry torpedowe); VII 1947 wrócił z W. Brytanii niszczyciel Błyskawica; 1951 sprowadzono niszczyciel Burza; 1951-56 flotą dowodzili oficerowie sowieccy, zmieniono umundurowanie i proporzec PMW, kilkuset przedwojennych oficerów i marynarzy represjonowano (VII 1952 w procesie "grupy kierownictwa konspiracji Marynarki Wojennej" wykonano 3 kary śmierci, 1956 skazanych zrehabilitowano); po 1956 odeszła kadra radziecka; modernizacja w latach 70. dała PMW 3 niszczyciele, okręt rakietowy Warszawa, ok. 90 trałowców, okrętów desantowych i in.; w polskich stoczniach budowano kutry rakietowe, torpedowe, okręty desantowe; z pocz. lat 80. PMW posiadała ok. 260 jednostek, w tym 71 okrętów bojowych; po wejściu do NATO (1997) PMW stanęła przed koniecznym procesem modernizacji, wnosząc jako wiano szereg unikalnych systemów broni podwodnej, m.in. podwodnego robota minerskiego "Ukwiał", system ładunków do niszczenia min "Toczek", hydroakustyczne zapalniki kodowane, oryginalny system monitorowania obcej aktywności podwodnej - skonstruowane w gdyńskim Centrum Techniki Morskiej; 2002 Marynarka Wojenna RP liczyła 69 okrętów (podzielonych na 3 flotylle), w tym zmodernizowane niszczyciele min "Mewa, "Czajka" i "Flaming" wchodzące w skład Sił Natychmiastowej Reakcji NATO, oraz supernowoczesną jednostkę wsparcia logistycznego "Kontradmirał Xawery Czernicki" (miejsce pobytu objęte tajemnicą); VI 2002 w pol. flocie wojennej służyło 14 771 osób, w tym 2608 oficerów oraz grupa specjalna komandosów morskich i nurków bojowych Formoza (odpowiednik Gromu); szefostwo Marynarki Wojennej pełnili wiceadmirałowie K. Porębski (do 1925) i J. Świrski (do 1947), d-cami floty byli J. Świrski (do 1925), kontradmirał J. Unrug (do 1939); po wojnie dowodzili m.in. kontradmirałowie: A. Mohuczy (1945-47), W. Steyer (1947-50), wiceadmirałowie: W. Czerokow (1950-53) i Z. Studziński (1955-69), admirał L. Janczyszyn (1969-86), wiceadmirałowie P. Kołodziejczyk (1986-89), R.A. Waga (od 1989), ob. admirał Ryszard Łukasik.
- MARYNARKA WOJENNA W POLSCE, .
- MUZEUM MARYNARKI WOJENNEJ W GDYNI, stanowi je okręt (wcześniej...
- DZIK, polski , zbudowany 1942...