w Polsce XI-XIII w. najwyższy urzędnik książęcy, zastępujący władcę w sądach i dowodzeniu wojskiem; od XIV w. dygnitarz sprawujący władzę na terenie określonej ziemi, potem - województwa; zasiadał w radzie królewskiej, następnie w senacie; w Polsce międzywojennej i 1944-50 organ administracji ogólnej; 1950-73 zniesiony, od 1973 terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego i organ wykonawczy wojewódzkiej rady nar.; od 1990 terenowy organ rządowej administracji ogólnej i przedstawiciel rządu na terenie województwa.
SAPIEHA, WIŚNIOWIECKI, JABŁONOWSKI, PALATYN, LESZCZYŃSKI, MORSZTYN, ORDYNACJE, DUNIN Piotr, JAZŁOWIECKI, LESZCZYŃSKI