w dawnej Polsce od XII w. urzędnik dworski (tzw. palatyn), zastępca panującego gł. w wojskowości i sądownictwie; od XIII w. urzędnik lokalny (ziemski) stojący na czele podległego mu terytorium. W XIV-XV w. członek rady król., od XVI w. w senacie. Władza ograniczona do dowodzenia pospolitym ruszeniem z danego województwa, przewodzenia sejmikom, nadzoru nad miastami. Urząd tytularny w Księstwie Warsz. i Królestwie Pol.; następnie terenowy organ administracji państwowej w 1918-39, 1944-50 i od 1973.
wojewoda
Historia