Henry (1843-1916)
pisarz amerykański, brat Williama; od 1876 przebywał w W. Brytanii i pod koniec życia przyjął obywatelstwo bryt. Ze względów biograficznych porównywany z T.S. Eliotem, rozwinął w swojej twórczości wątki konfrontacji dwóch kręgów kulturowych: amerykańskiego - ukształtowanego pod wpływem purytanizmu, i europejskiego - przesyconego charakterystycznym dla przełomu wieków immoralizmem; uprawiał zarówno krótkie formy prozatorskie, jak też pisał większe rozmiarami powieści o skomplikowanej strukturze fabularnej, analizujące przede wszystkim rozwój świadomości bohatera (Daisy Miller, Amerykanin, Europejczycy, Dom na Placu Waszyngtona, The Wings of Dove). Krytyka dostrzegała w tych dziełach wcielenie mitu "nowego Adama", który rodzi się niewinny i styka się później z wrogim, obcym światem, skłaniającym go do grzechu; grzech ów jest jednak źródłem mądrości i dojrzałości. J. eksperymentował także w zakresie technik narracyjnych (m.in. wprowadzenie tzw. metody points of view w powieści Ambasadorowie), był teoretykiem powieści (The Art of Fiction), zajmował się psychologią procesu twórczego (Portret damy, Madonna przyszłości), próbował sił w dziedzinie powieści grozy (W kleszczach lęku); liczne szkice podróżnicze, wspomnienia, eseje zaliczany do wybitnych reformatorów formy XX-wiecznej prozy nurtu psychologicznego.
AMERYKAŃSKA LITERATURA, LEHMANN, IVORY