właśc. Jeroen van Aken (ok. 1450-1516)
malarz niderlandzki, jeden z najwybitniejszych mistrzów eur. przełomu XV/XVI w.; wizjoner podejmujący w całej szerokości temat ludzkiego losu; malował sceny rel. (Pokłon Trzech Króli, Św. Jan na Patmos, Jan Baptysta na pustyni) o spokojnej formie i stonowanym kolorycie, obrazy o treści moralizatorskiej (Leczenie głupoty, Śmierć skąpca, Łódź głupców); do najwybitniejszych a zarazem najbardziej zagadkowych dzieł należą obrazy z dojrzałego okresu jego twórczości (tryptyki Ogród rozkoszy ziemskich, Sąd Ostateczny, Wóz z sianem, Kuszenie św. Antoniego), wypełnione mnóstwem maleńkich postaci, fantastycznych stworów, zwierząt, ryb, roślin, symbolicznych przedmiotów, umieszczonych na tle krajobrazu. Sztuka B., wyrastając z tradycji sztuki gotyckiej i mistycznej literatury średniowiecznej, jednocześnie jest nowatorska; charakteryzuje ją niespotykana dotąd w malarstwie zawartość treściowa, oryginalna forma plastyczna, erudycyjny SYMBOLIZM(lit.), niezwykła fantazja, zmysł obserwacji, precyzja rysunku, wyszukane efekty kolorystyczne. Osiągnął sławę już za życia, jego dzieła kolekcjonowali władcy i dostojnicy kościelni; oddziałał na wielu artystów, m.in. na P. Bruegla st.; uważany za prekursora surrealizmu.
- HIERONIM, Pochodzenia greckiego,...