BAROKU SZTUKA W POLSCE

rozwijała się 1600–1710.

ARCHITEKTURA: powstają wielkie fortyfikacje: Bar, Koniecpol, Zbaraż, Łańcut, Wiśnicz (M. Trapola), Krzyżtopór w Ujeździe (W. Senes). W całej Polsce przebudowuje się wiele kościołów na barokowe, powstają nowe, wzorowane na rzymskim Il Gesu (np. kość. św. św. Piotra i Pawła w Krakowie, projektu G. Trevano). Wczesny barok związany jest gł. z działalnością architekta król. G. Trevano (przebudowa Zamku Królewskiego w Warszawie, Zamek Ujazdowski, prace na Wawelu, pałac biskupi w Kielcach). Dojrzały barok (koniec XVII w.) wiąże się z pracami Tylmana z Gameren (kościoły: św. Anny w Krakowie, Sakramentek i Bernardynów w Warszawie, przebudowa wielu pałaców). Przedstawicielami późnego baroku są Józef Fontana (przebudowa pałacu Czartoryskich w Warszawie, prace w pałacu w Wilanowie, klasztor Pijarów w Szczuczynie, kośc. Bonifratrów i Pijarów w Warszawie), P. Ferrari (kośc. Filipinów w Gostyniu), K. Bazanka (kośc. Pijarów w Krakowie, Norbertanek w Imbramowicach), A. Locci (przebudowa Wilanowa). W 2. poł. XVII w. wykształcił się typ polskiego dworu drewnianego (przeważnie parterowy, z gankiem wejściowym z kolumnami).

MALARSTWO: przeważa tematyka rel., zwł. o treści moralizatorskiej (liczne Tańce śmierci przedstawiające korowody taneczne żywych ludzi i szkieletów – np. w kość. Bernardynów); typowo polskim wytworem są portrety trumienne, malowane olejno na blasze dopasowanej do kształtu tylnej ścianki trumny; w malarstwie świeckim rozwija się portret dworski i szlachecki, w grafice – miedzioryt. Gł. przedstawiciele: T. Dolabella, S. Strobel, J. Tretko, Sz. Czechowicz, J. Szymonowicz-Siemiginowski, gdański malarz i grafik D. Schultz. Pod koniec XVII w. rozkwit malarstwa iluzjonistycznego (kośc. Pijarów w Krakowie), twórczość M.A. Palloniego.

RZEŹBA: wspaniały rozkwit snycerki związanej z budowlami sakralnymi (np. stalle w kośc. Bożego Ciała w Krakowie, organy w klasztorze Bernardynów w Leżajsku); rzeźbę kamienną reprezentują grupy figuralne i alegorie, rzeźbiarski wystrój kaplic, mauzolea, nagrobki (mauzoleum dla relikwii św. Stanisława w katedrze wawelskiej – G. Trevano; kaplica Batorego tamże), kolumna Zygmunta III w Warszawie (K. Tencalla, posąg króla – C. Molli). Następuje rozwój sztuki dekoratorskiej: płaskorzeźby, reliefy, stiuki, które tworzą m.in. B. Fontana (wnętrza kośc. św. Anny w Krakowie), A. Schlüter (dekoracje pałaców w Wilanowie, Krasińskich w Warszawie).

• BAROKU SZTUKA, styl zrodzony we (w...
• POLSKA. SZTUKA. BAROK, trwał w Polsce w latach...
• WŁOSKA SZTUKA, najstarsze przejawy twórczej...