(plast.)
w sztukach plastycznych i architekturze zasada kompozycyjna, wzorzec, reguła, wg której malarze, rzeźbiarze i architekci zobowiązani byli tworzyć swe dzieła. K. był wyrazem poglądów estetycznych panujących w danym okresie rozwoju kultury, dotyczył gł. proporcji (ciała ludzkiego, elewacji budowli), wyrażał się w matematycznym stosunku poszczególnych części do całości. K. w rzeźbie i malarstwie egipskim stworzono na przełomie IV i III tysiąclecia i jego reguł przestrzegano prawie przez 3 tys. lat; w ramach ogólnych przepisów, dzięki którym sztuka egipska ma jednolity charakter, pozostawiał on wiele miejsca dla inwencji artystycznych. Podstawy k. w sztuce staroż. Grecji stworzył Poliklet. W Rzymie studia nad k. architektonicznym prowadził Witruwiusz. W średniowieczu k. obowiązywał w sztuce bizantyjskiej (malarstwo ikon). Dążenie do stworzenia kanonów w sztukach plastycznych i architekturze nasiliło się w renesansie; zakładano, że piękno budowli (jej harmonia) wynika z matematycznie wyliczonych proporcji (czasem określanych przez analogię z proporcjami ciała ludzkiego, uważanego za najdoskonalszy wzorzec). Współcz. sztuka odeszła od k., widząc w nim ograniczenie swobody twórczej.