Richard (1864-1949)
kompozytor i dyrygent niem.; od 1896 pierwszy dyrygent kapeli królewskiej w Monachium, 1908 generalny dyr. opery w Berlinie; 1919-24 dyr. Opery Wiedeńskiej; później, wyjąwszy okres 1933-35, gdy pełnił obowiązki przew. Państwowej Izby Muz., izolował się od życia w kraju i pracował nad nowymi kompozycjami; 1945-49 na emigracji w Szwajcarii; na krótko przed śmiercią powrócił do Niemiec. Podporządkowując muzykę programowi lit., często sięgał po niecodzienne środki artykulacyjne i nowe źródła dźwięku (np. teatralna "maszyna wiatrowa"); opery S. wywodzą się całkowicie z koncepcji muzyki dramatycznej R. Wagnera, niemniej uznaje się je za znacznie bogatsze i dojrzalsze od pierwowzorów; w pieśniach często sięgał po tematy ludowe, stając się kontynuatorem niem. tradycji romantycznej. Najważniejsze kompozycje: opery (Guntram, Das Feuersnot, Salome, Kawaler z różą, Intermezzo, Arabella, Milcząca kobieta, Capriccio, Die Liebe der Danae), balety (Josephs Legende, Schlagobers), dzieła orkiestralne (Festmarsch, dwie symfonie), poematy symfoniczne (m.in. Don Juan, Makbet, Ucieszne figle Dyla Sowizdrzała, Śmierć i wyzwolenie, Tako rzecze Zaratustra, Don Kichot, Życie bohatera, Symfonia alpejska), pieśni z towarzyszeniem fortepianu, orkiestry, chóralne, recytacje z towarzyszeniem fortepianu (Enoch Arden, Das Schloß am Meer).
OPERA, NEOROMANTYZM, WOOD, NIEMIECKA MUZYKA, DON KICHOT, KARŁOWICZ, ELEKTRA, SAKSOFON