POŁUDNIOWYCH SŁOWIAN MUZYKA

muzyka Słoweńców, Chorwatów, Serbów, Macedończyków, Bośniaków, mieszkańców Czarnogóry; mimo etnicznego podobieństwa wszystkich tych narodów i wspólnoty tradycji kulturalnej i politycznej (dawna Jugosławia), ich folklor muzyczny wykazuje silne zróżnicowanie wynikające z uwarunkowań historycznych oraz odmiennych wpływów zewnętrznych: katolicyzmu w Chorwacji i Słowenii; prawosławia w Serbii, Bośni, Macedonii i Czarnogórze; w Bośni i Macedonii silne jest oddziaływanie islamu. Równocześnie można zauważyć wpływy muzyki Słowian ze środk. Europy, np. w folklorze słoweńskim (tańce - przeważnie chodzone typu pol.); w kraju tym utrzymała się tradycja pieśni balladowych, którym towarzyszą tańce korowodowe; interesujące są tańce figurowe oraz tańce mieszkańców gór; instrumentarium zespołów muz. stanowią skrzypce, basy, klarnety, cymbały; na pograniczu chorwackim spotyka się także dudy i fletnie Pana. W Chorwacji, zwł. w jej zach. części (Dalmacja, płw. Istria) muzykę ukształtowały wpływy śródziemnomorskie; charakterystyczne są tu specyficzne skale, zwane istryjskimi oraz oryginalne, tercjowe organum. Muzyka macedońska wykazuje liczne związki z folklorem bułgarskim, a przez niego - z muzyką turecką (m.in. ostro zarysowane rytmy i nieparzyste metra); w płn.-zach. części kraju muzyka przybiera cechy wspólne z muzyką bośniacką, serbską i czarnogórską; tę ostatnią wyróżniają epickie pieśni o charakterze bohaterskim, specyficzne tańce ilustrujące czyny wojenne, lamenty po poległych; melodyka pieśni oparta jest na wąskim ambitusie, różne teksty mogą być dopasowane do tej samej melodii; śpiewacy stosują rozbudowane środki ekspresji i efekty brzmieniowe (charakterystyczne sylabizowanie, gdakanie, wibracja głosu); typowe instrumenty bałkańskie to aerofony (kaval, sopele, dudy, dwojnice), a także gęśle, które stanowią instrument akompaniujący w pieśniach bohaterskich; muzyka tego regionu Europy bywa uważana za najstarszą postać muzyki wszystkich Słowian; pewien wpływ na m.p.S. mieli Turcy, Cyganie, Albańczycy, a także Słowianie z innych regionów (Ukraińcy, Słowacy).