Reklama

WĘGIERSKA LITERATURA

początkowo twórczość plemienna, ustna (podania, pieśni bohaterskie i obrzędowe) utrwalona w średniowiecznych kronikach węgierskich; najstarszymi zabytkami są przekłady liturgicznych tekstów łac. z XII i XIII w.; rozkwit literatury narodowej nastąpił w XV w., m.in. pod wpływem ruchu husyckiego; ośr. kultury renesansowej stał się dwór Macieja Korwina; po klęsce pod Mohaczem rozwój dramatu i epiki narodowo-patriotycznej; pisarze jezuiccy wprowadzili w XVII w. styl barokowy, reprezentowany m.in. przez P. Pázmánya i M. Zrínyiego; czasy wojen z Habsburgami to pamiętnikarstwo M. Bethlena i Franciszka II Rakoczego oraz liryka żołnierska - pieśni kurucowskie; reakcją na zalew niemczyzny w dobie oświecenia stała się narodowa literatura szlachecka, sięgająca do tradycji (K. Kisfaludy i D. Berzsenyi), dramaty J. Katony zapowiadały romantyzm, który dominował w 1. połowie XIX w. (założenia estetyczne i kierunek nadał mu F. Kölcsey, głównym twórcą był M. Vörösmarty); z rewolucją 1848-49 związana jest twórczość: S. Petöfiego, J. Aranyego, J. Eötvösa, E. Szigligetiego; po klęsce powstania rozwijała się pesymistyczna poezja modernistów (J. Vajda); początki XX w. wiążą się z awangardą, skupioną wokół czasopisma "Nyugat" (liderem był E. Ady); L. Kassák przeszczepiał na grunt węgierski nowe prądy europejskie (ekspresjonizm, surrealizm, dadaizm), wartościami formalnymi wyróżniała się twórczość poetycka A. Józsefa; w latach trzydziestych grupa postępowych pisarzy podjęła wątki społ. dotyczące problematyki wiejskiej (L. Németh, G. Illyés, P. Veres, Á. Tamási; po wojnie wielu pisarzy wsparło twórczością nowy ustrój, z czasem zrywali oni z socrealizmem, mieli rozmaite kłopoty z władzami (T. Déry, B. Hamvas), liczni wybrali emigrację po 1956 r.; współczesną literaturę węgierską tworzą - obok pisarzy krajowych - literaci z Siedmiogrodu, który w wyniku zmian terytorialnych wszedł w skład Rumunii; do wyróżniających się pod koniec XX w. należeli: D. Szilagyi, L. Nagy, M. Mészöly, M. Szabó, F. Sánta, G. Moldova, I. Csurka, F. Juhász, P. Esterhazy, , a przede wszystkim laureat nagrody Nobla z 2002 Imre Kertés, uparcie wracający w swej twórczości do tematyki obozów koncentracyjnych.

Reklama

Powiązane hasła:

ILLÉS, ILLYÉS, RADNÓTI, FEJES Endre, SZABÓ, ŐRKÉNY, REVICZKY, SIEROSZEWSKI, GYÖRGY, ESTERHZY Péter

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama