(1757-1829)
aktor, reżyser, dramatopisarz, dyrektor teatru; od 1778 w Teatrze Narodowym, aktor sceniczny i śpiewak; 1783-85, 1790-94 i 1799-1814 jego dyrektor, po 1814 znów tylko aktor; twórca stałego teatru w Wilnie (1785-89) i Lwowie (1795-99); liczne występy gościnne (m.in. Poznań, Grodno, Łowicz, Kalisz, Kraków, Gdańsk); związany ze Stronnictwem Patriotycznym w latach Sejmu Wielkiego; podczas powstania kościuszkowskiego 1794 czł. władz insurekcji w Warszawie; po upadku powstania starał się utrzymać Teatr Narodowy za cenę licznych ustępstw wobec zaborców (nie rezygnując z utworów o wymowie patriotycznej, co powodowało konfiskaty i zatargi z władzami); 1811 utworzył Szkołę Dramatyczną przy kierowanym przez siebie Teatrze, był inicjatorem powstania Funduszu Wysłużonych Aktorów; swoje wykłady zebrał w tomie Dramaturgia czyli Nauka Sztuki Scenicznej dla Szkoły Teatralnej napisana przez W. Bogusławskiego w Warszawie 1812; dla swego teatru napisał ok. 80 dramatów, w większości tłumaczeń lub adaptacji sztuk obcych, franc., ang. i włoskich (np. Spazmy modne wg F.A. Capacellego i Szkoła obmowy wg R. Sheridana); oryginalne pisarstwo B. wykazuje liczne związki z klasycyzmem francuskim, później sentymentalizmem; był współtwórcą opery narodowej (Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale); doświadczenie reżyserskie i aktorskie wykorzystywał, pisząc dramaty wymagające dużego wysiłku inscenizacyjnego, imponujące bogactwem oprawy scenicznej (Iskahar, król Guaxary) i pol. libretta do oper A. Salieriego, W.A. Mozarta (Flet czarnoksięski) oraz L. Cherubiniego; twórca nowocześnie pojmowanego przedsiębiorstwa teatralnego, w którym dbał o dochodowość repertuaru (liczne farsy i komedie własnego autorstwa lub adaptowane), równocześnie nadał pol. teatrowi funkcję patriotyczno-obywatelską, której domagali się nieco później romantycy; zasługą B. jest także wprowadzenie na pol. sceny wielkiego repertuaru (dramatów Szekspira, w tym Hamleta, tłumaczonego przez B. z wersji niem., utworów F. Schillera, P. Corneille'a, J.B. Racine'a, Woltera); uznany za "ojca teatru polskiego".
BOGUSŁAWSKI Stanisław, POLSKA. TEATR. KLASYCYZM, POLSKA. LITERATURA. OŚWIECENIE
- Bogusławski Wojciech, (1757-1829)
- Bogusławski Wojciech, (1757-1829)
- Bogusławski Wojciech, (1757-1829)