(lit.)
główny bohater powieści Potop H. Sienkiewicza; postać fikcyjna; chorąży orszański, człowiek waleczny, o porywczym usposobieniu, co przyczynia mu wielu kłopotów; powraca do rodzinnego Lubicza po walkach przeciw Chmielnickiemu i Chowańskiemu (był ranny pod Beresteczkiem); na mocy testamentu Herakliusza Billewicza, przyjaciela swojego ojca miał poślubić Oleńkę Billewiczówną; w gniewie za zamordowanie jego kompanionów spalił Wołmontowicze, co sprowadziło na niego gniew ukochanej Oleńki; chcąc odzyskać narzeczoną porywa ją i więzi w Lubiczu, skąd uwalnia ją Wołodyjowski (obaj staczają pojedynek, w którym Kmicic zostaje ciężko ranny); za namową Wołodyjowskiego Kmicic postanawia swoje winy zmazać służbą dla ojczyzny; w obliczu zbliżającej się nawały szwedzkiej oddaje się pod rozkazy księcia Janusza Radziwiłła, któremu przysięga absolutną wierność i bezwzględne posłuszeństwo; podczas uczty w Kiejdanach, gdy dla innych Radziwiłł okazuje się zdrajcą ojczyzny Kmicic, wierząc w jego chwalebne zamiary, nie rzuca buławy (znak wypowiedzenia posłuszeństwa księciu przez pułkowników), co Oleńkę umacnia w przekonaniu, że nie jest wart jej miłości; Kmicic pojął swoją pomyłkę dopiero w rozmowie z bratem Janusza, Bogusławem Radziwiłłem, który jawnie przyznaje się do zdrady ojczyzny; Kmicic postanowił uprowadzić Bogusława, co kończy się niepowodzeniem; raniony przez Bogusława w głowę uszedł z życiem dzięki opiece wachmistrza Soroki i pomocy Kiemliczów; pod przybranym nazwiskiem Babinicz angażuje się w walkę w obronie ojczyzny; jest inicjatorem obrony Częstochowy, niszczy największe szwedzkie działo - kolumbrynę; przedostaje się na Śląsk do króla Jana Kazimierza i osłania go w drodze do Żywca; za zasługi oddane królowi, któremu wyznał prawdę o swoim życiu, został posłany z oddziałem Tatarów pod rozkazy Sapiehy; walczy dzielnie przeciw Szwedom, bierze udział w obronie Warszawy, w bitwie pod Prostkami; po ranach odniesionych w wojnie z Rakoczym powraca do Lubicza; po publicznej rehabilitacji w kościele w Upicie zyskuje przebaczenie Oleńki i żeni się z nią; osiada w Wodoktach, majątku żony. Nazwisko, stopień wojskowy i udział w walkach przeciw Chowańskiemu łączą powieściowego K. z postacią historyczną Samuela Kmicica.
- Kmicic Andrzej, bohater powieści hist.(...)
- ANDRZEJ, Pochodzenia greckiego,...
- KUKLINOWSKI, (lit.)