(1783-1842)
pisarz franc., uczestnik wojen napoleońskich we Włoszech, Prusach i Rosji. Pragnął zostać komediopisarzem, "wielkim malarzem ludzkich namiętności", tymczasem pierwsze utwory, napisane w Mediolanie, gdzie S. osiedlił się na stałe, były w części kompilacją i stanowiły wyraz zachwytu pisarza nad sztuką i pejzażem Italii: Życie Haydna, Mozarta i Metastazja (1814), Historia malarstwa we Włoszech (1817), Rzym, Neapol i Florencja w 1817 r. Posądzony przez policję austriacką o karbonaryzm (tajna organizacja rewolucyjna), cierpiący wskutek nieodwzajemnionego uczucia do Matyldy Dembowskiej, żony pol. generała, wrócił do Paryża, gdzie gościł w romantycznych salonach lit. Z tego okresu pochodzą utwory: O miłości (1822) oraz Racine i Szekspir (1823-25) - pamflet, w którym S. opowiedział się po stronie romantyków. W 1830 r. pisarz otrzymał urząd konsula w Civitavecchia, który pełnił do końca życia. Przed
wyjazdem z Paryża zdążył złożyć u wydawcy rękopis powieści Czerwone i czarne. Pobyt we Włoszech był dla S. okresem intensywnej pracy twórczej. Powstały wówczas, opublikowane dopiero po śmierci pisarza: Pamiętnik egotysty (1832, druk. 1894), niedokończona powieść Lucjan Leuven (1834-35, druk. 1894), autobiografia Życie Henryka Brulard (1835-36, druk. 1890), makabryczne Kroniki włoskie (druk. 1855) oraz utwory, które S. opublikował sam: Pamiętnik turysty (1838) i Pustelnia parmeńska (1839). Znaczna część twórczości S. ma charakter autobiograficzny i głosi filozofię życiową pisarza, określaną mianem "beylizmu". Szczęście - cel człowieka, wypływa z intensywnego przeżywania wrażeń płynących z przyrody, sztuki i obcowania z drugim człowiekiem. Ten rodzaj wzruszeń właściwy jest naturom zdolnym do wielkich namiętności, ale i ceniącym logikę i ścisłość. S., skłonny do miłosnych uniesień (znane sobie kobiety dzielił na te, które kochał, i te, które posiadał), w twórczości zmierzał do ścisłego wyrażania myśli, pisał oszczędnym i prostym stylem, za który potępili go współcześni, a docenili potomni. Niektórzy widzieli w S. ojca nowoczesnego realizmu.
- Stendhal, właśc. Henri Beyle, (1783-1842)
- STENDHAL, właśc. Marie Henri...
- HENRYK, Pochodzenia stragogermańskiego,...