w mitologii greckiej najpotężniejsza z bogiń olimpijskich, córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa; podobnie jak wszyscy jej bracia i wszystkie siostry pochłonięta przez Kronosa, przywrócona do życia podstępem Metis i Zeusa - jedynego ocalałego syna Kronosa; uroczyście (ale jako trzecia z kolei oficjalna żona) stała się towarzyszką Zeusa; uroczystość zaślubin (uświetnioną przez Gaję-Ziemię wspaniałym darem dla Hery - złotymi jabłkami, umieszczonymi poźniej w ogrodzie Hesperyd) czczono w różnych miejscach starożytnej Grecji (góra Ida, Eubea); opiekunka kobiet zamężnych; zazdrosna, gwałtowna i chciwa; prześladuje nie tylko kolejne kochanki swego męża Zeusa, ale także rodzące się z tych związków dzieci (najbardziej cierpiał z jej powodu Herakles, za co Zeus okrutnie ukarał żonę zawieszając ją na zboczach Olimpu z ciężkimi kowadłami u nóg); mściwości H. doświadczyli Epafos, Semela, Atamas i Ino, Kalisto, Latona i jej dzieci: Artemida i Apollo, a także Tejresias, który wbrew opinii bogini twierdził, że w miłości kobieta odbiera aż dziewięć dziesiątych rozkoszy. Gniew Hery był także pośrednią przyczyną wojny trojańskiej, gdyż w ten sposób zemściła się na Parysie, który wywinął się od wydania werdyktu w konkursie piękności trzech bogiń: H., Afrodyty i Ateny; wspierała natomiast Achillesa, Menelaosa oraz Argonautów; w gigantomachii walczyła z Porfyrionem, który usiłował ją zgwałcić, i z Iksjonem: obydwaj zostali pokonani przez Zeusa. Atrybutem H. był paw, jej roślinami zaś nieśmiertelnik, granat i lilia; w Rzymie utożsamiona z Junoną. Najwybitniejsze przedstawienia H.: kolosalna głowa H. z dzieła Medona i Dorykleidesa, Olimpia, ok. 600-580 p.n.e.; Hera z Samos Charamyesa, ok. 560, obecnie w Luwrze; kopia głowy z chryzelefantynowego posągu Hery z Argos Polikleta (obecnie w British Museum), Hera Farnese (głowa, Neapol), Hera Ludovisi (głowa, Rzym). W malarstwie nowożytnym H. występuje na płótnach Correggia, P.P. Rubensa, G.B. Tiepolo.
HERA
Mitologia
KALLIMACHOS, PARYS, GRECJI STAROŻYTNEJ RELIGIA, STENTOR, ARGOS, GRANATOWIEC, SAMOS, ORION, LETO, JUNONA