gwiazdy zmienne wybuchowe o największej sile eksplozji; wybuchowi towarzyszy gwałtowne nasilenie jasności (do ok. 17-21 wielkości gwiazdowej), które spada w ciągu kilku kolejnych lat; pierwotne jądro gwiazdy w wyniku zapadania grawitacyjnego daje początek gwieździe neutronowej lub czarnej dziurze; pierwsze trzy znane gwiazdy zmienne to supernowa w Skorpionie z 1006 (wedle podań arabskich), supernowa w Byku z 1054 (źródła chińskie), Supernowa Tychona Brahe z 1572; ostatnią zarejestrowaną w Galaktyce była Supernowa Keplera z 1604, ostatnia widoczna nie uzbrojonym okiem - supernowa 1987 w Wielkim Obłoku Magellana; obecnie znanych jest ok. 400 gwiazd supernowych.
MIĘDZYGWIAZDOWA MATERIA, ZWICKY, BRAHE Tycho