modyfikacja kalendarza juliańskiego; opracowany za pontyfikatu papieża Grzegorza XIII i zalecony do przyjęcia w bulli papieskiej z 21 III 1582. Powodem opracowania k.g. była narastająca przez długi czas niezgodność pomiędzy rokiem kalendarzowym (wg obowiązującego wówczas k. juliańskiego) a rokiem astronomicznym (o 1 dzień w ciągu 128 lat) i wynikająca z tego zmiana daty równonocy wiosennej, stanowiącej punkt wyjścia przy wyznaczaniu daty Wielkanocy - podstawy całego kalendarza kościelnego (w XVI w. różnica wynosiła 10 dni). Nad usunięciem tego mankamentu pracowało od XIV w. wielu astronomów, zajmowano się tym też na dwóch soborach; 1576 komisja powołana przez papieża wybrała projekt profesora medycyny Alojzego Lilio. K.g. zaczął obowiązywać 4 X 1582, a przejętą z kalendarza juliańskiego różnicę 10 dni w stosunku do roku zwrotnikowego zlikwidowano opuszczając je jednorazowo przez wprowadzenie jako następnego po 4 X dnia 15 X. Rok wg kalendarza juliańskiego był dłuższy od roku słonecznego o ok.11 min. W celu skorygowania w k.g. wprowadzono zasadę, że w ciągu 400 lat będą opuszczane 3 dni w ten sposób, że spośród lat zawierających całkowitą liczbę setek (np. 1700, 1800, 1900, 2000 itd.) tylko te będą przestępne, które dzielą się bez reszty przez 400. Dzięki temu przeciętny rok w k.g. jest dłuższy od roku zwrotnikowego tylko o 26 sek. (różnica 1 dnia powstanie dopiero po upływie 3 360 lat). Rachuba czasu wg k.g. nazywana jest nowym stylem, w odróżnieniu od k. juliańskiego, zwanego starym stylem. K.g. wprowadzany był z pewnymi oporami w różnym czasie w zależności od kraju, najwcześniej we Włoszech, Hiszpanii, Portugalii i Polsce - 4 X 1582 (zgodnie z bullą papieską), we Francji - 1582, w Niemczech - 1700, w Anglii - 1752, w Japonii - 1873, w Turcji - 1917, w ZSRR - 1918, w Chinach - 1949. Obecnie używany jest w większości krajów świata, choć nierzadko równolegle z innymi kalendarzami.
KALENDARZ KOŚCIELNY, FLORÉAL, KALENDARZ REWOLUCJI FRANCUSKIEJ, STYL, BRUMAIRE, GERMINAL, ROK, KALENDARZ JULIAŃSKI, KALENDARZ CHIŃSKI
- kalendarz gregoriański, zwany k. nowego stylu,...
- kalendarz, system rachuby czasu...
- KALENDARZ MAJÓW, oparty na roku słonecznym...