dział fizyki wchodzący w zakres mechaniki zajmujący się ruchem mikrocząstek i procesami zachodzącymi w ich układach, w których rodzaj i liczba cząstek nie ulegają zmianom; powstała na gruncie niemożności wyjaśnienia teoretycznego na podstawie mechaniki klasycznej zjawisk obserwowanych podczas doświadczeń; podstawy m.k. stworzył 1926 E. Schrödinger (tzw. mechanika falowa), opierając się na hipotezie de Broglie'a (dualizm falowo-korpuskularny); niemal równocześnie W. Heisenberg sformułował tzw. mechanikę macierzową, a P.A.M. Dirac opracował i zastosował do zagadnień fiz. tzw. algebrę niekomutatywną; teorie te, różne pod względem zastosowanych metod matematycznych, są równoważne z fiz. punktu widzenia. Gł. wkład w dalszy, bardzo szybki rozwój m.k. wnieśli: N. Bohr, P. Jordan, M. Born, H. Kramers i W. Pauli. W m.k. stan cząstki określany jest za pomocą funkcji falowej (funkcja położenia cząstki oraz czasu), a wielkości fiz. nie są reprezentowane przez liczby, lecz operatory. M.k. spowodowała przełom w poglądach na strukturę materii, wyjaśniła szereg odkrytych wcześniej i niewytłumaczalnych faktów doświadczalnych (np. korpuskularne właściwości fal elektromagnet., falowe właściwości cząstek i in.), a także potrafiła przewidzieć wiele nowych zjawisk fiz.; znaczenie m.k. wychodzi daleko poza ramy fizyki.
- mechanika kwantowa, kwantowa mechanika.
- kwantowa mechanika, dział fizyki teoretycznej...
- mechanik, wezwać mechanika, być...