poglądy filozoficzne i forma religii, zgodnie z którymi Bóg po stworzeniu świata i nadaniu mu praw nie ingeruje w jego rozwój; d. negował istnienie boskiej Opatrzności, boskość Chrystusa i krytykował instytucję Kościoła jako pośrednika między Bogiem i ludźmi; głosił prymat moralności względem religii oraz równouprawnienie wszystkich wyznań; powstał w Anglii w XVII w. i rozwinął się we Francji; klasyczny wykład d. w dziele J. Tolanda Christianity not Misterious 1696; pod wpływem d. byli m.in. J.J. Rousseau, I. Kant, G.E. Lessing, T. Paine, T. Jefferson, B. Franklin, G. Washington, zaś w Polsce S. Staszic i J. Śniadecki; 1794 w czasie Rewolucji Francuskiej Robespierre usiłował wprowadzić deistyczny kult Istoty Najwyższej.
LESSING, DIDEROT Denis, PAINE, TATISZCZEW, MENDELSSOHN, OPATRZNOŚĆ, HERBERT Z CHERBURY, ŁOMONOSOW, VOLTAIRE, TEIZM