(1762-1814)
filozof niemiecki, od 1794 prof. uniw. w Jenie, Weimarze (swoimi teoriami o Bogu, jako porządku moralnym, naraził się na zarzut ateizmu i został przez władze pozbawiony katedry) i Berlinie; w czasie wojen napoleońskich jeden z gł. działaczy rodzącego się nacjonalizmu ogólnoniemieckiego (Mowy do narodu niemieckiego). F. był skrajnie dynamicznym transcendentalnym idealistą. Istotą i podstawą wszystkiego jest absolutna jaźń, która stawia nie-jaźń jako swoje przeciwieństwo, a następnie jako przeciwieństwo tej ostatniej tworzy jaźń empiryczną, czyli osobową. Istotą dziejów jest pokonywanie nie-jaźni przez jaźń, tj. ducha. Ludzkość to wieczna walka o jej wolność od nie-jaźni. M.in. prace: Erste Einleitung in die Wissenschaftslehre, Sittenlehre, Naturecht; w j. pol. wydano Powołanie człowieka.
- BOGOMIŁ, Pochodzenia starosłowiańskiego.(...)