Jeden z głównych bohaterów powieści Fiodora Dostojewskiego Bracia Karamazow.
Fiodor był dwukrotnie żonaty: pierwsza żona uciekła od niego z młodym nauczycielem i wkrótce potem zmarła w Petersburgu, druga miała mniej szczęścia i w ciągu siedmiu lat pożycia mąż zadręczył ją na śmierć. Żadnego ze swych trzech synów Fiodor nie wychowywał sam: pierworodnego ➞ Dymitra przygarnęła dalsza rodzina żony, zrodzonych z drugiego związku ➞ Iwana i ➞ Aleksego wzięła do siebie babka, generałowa Worochow, od początku nastawiona wrogo do Karamazowa. Fiodor Pawłowicz, choć rozpustnik i półgłówek, całkiem dobrze radził sobie w sprawach materialnych i gdy wszyscy synowie osiągają pełnoletność, on dysponuje nie tylko sporym majątkiem ziemskim, ale i pokaźnym dochodem z lichwy i szynków.
Po latach niewidzenia ojciec spotyka się z synami, którzy zjawiają się w rodzinnym mieście głównie dla uporządkowania spraw majątkowych. To nagłe zetknięcie się z dorosłymi potomkami wywołuje w starym Karamazowie najskrajniejsze uczucia: od ataków wściekłości i prymitywnej chciwości, poprzez pragnienie rywalizacji, aż po zrywy bezrozumnej czułości. Ojciec aranżuje upokarzające i ośmieszające wszystkich sceny, a przede wszystkim chce zdobyć (za trzy tysiące rubli) względy ➞ Gruszeńki Swietłowej, wiedząc, że najstarszy z synów zakochał się w tej dziewczynie.
Karamazow zapomina jednak, że w jego domu żyje - jako lokaj - czwarty, nieślubny syn ➞ Smierdiakow, owoc gwałtu, jakiego niegdyś dopuścił się Fiodor na upośledzonej umysłowo, wiejskiej nędzarce. To właśnie on brutalnie morduje starego Karamazowa w nocy, gdy rozpustny starzec oczekuje na wymarzoną kochankę, a Dymitr szaleje z zazdrości.W amerykańskiej ekranizacji powieści reżyserowanej przez Richarda Brooksa (1958 r.) w roli Fiodora wystąpił LeeJ. Cobb, w rosyjskiej (reż. Iwan Pyriew, 1968 r.) - Mark Prudkin.