Jeden z bohaterów powieści Lwa Tołstoja Anna Karenina.
Karenin, wysoki rangą carski urzędnik, to człowiek sukcesu. Jego kariera dyplomatyczna rozwija się świetnie, młodsza o dwadzieścia lat piękna żona (z domu księżniczka Obłońska) dodaje mu splendoru, a ciągłość rodu zapewnia jedynak, siedmioletni Sierioża. Pewność siebie i oschłość w sposobie bycia długo pozwalają ukrywać dygnitarzowi jego umysłowe i emocjonalne ograniczenie. Gdy jego żona, ➞ Anna Karenina, poznaje ➞ Wrońskiego, dyplomata zdaje sobie sprawę z nadciągającego niebezpieczeństwa, ale bardziej obawia się ewentualnego skandalu niż rozpadu własnej rodziny.
Jego małoduszne, pełne moralizatorstwa i płaskiej złośliwości zachowanie nie może być żadną pomocą dla młodej żony, przeżywającej tragiczny konflikt między uznawanymi zasadami i pragnieniem bycia wzorową matką kochanego dziecka, a namiętną miłością do uwielbiającego ją mężczyzny. W końcu zdrada Anny staje się faktem, jednak Karenin nadal usiłuje zachować pozory. Dopiero ciąża żony skłania go do podjęcia kroków rozwodowych, pragnie jednak uczynić z rozstania karę dla wiarołomnej: nie tylko obciąża ją całkowitą, wyłączną winą za rozpad małżeństwa (w którym nigdy sam nie umiał stworzyć więzi uczuciowej), ale i pozbawić ją wszelkich kontaktów z synem. Sytuacja zmienia się radykalnie, gdy Karenina - jeszcze przed orzeczeniem rozwodu - rodzi córeczkę Wrońskiego, a sama zapada na śmiertelnie niebezpieczną gorączkę połogową.
Błagany przez wyniszczoną cierpieniem żonę o przebaczenie, Karenin udziela go szczerze, choć może niezbyt głęboko. Gdy jednak Anna wraca do zdrowia, a jej związek z kochankiem tylko ulega wzmocnieniu, Karenin ponownie za- myka się w swej małostkowości. Teraz postanawia, że nie da żonie rozwodu, co jest jedyną możliwą zemstą, bo Anna, która ostatecznie opuściła dom i zamieszkała z Wrońskim, nie może nigdzie bywać ani spotykać się z dawnymi znajomymi, traktowana jako "kobieta upadła", dopóki nie zalegalizuje związku. Mimo próśb rodziny i nielicznych prawdziwych przyjaciół, w tym ➞ Lewina, Karenin pozostaje nieugięty, pogrążając się równocześnie w dewocji. Nie dopuszcza również do spotkań Anny z pierworodnym synkiem, czym sprawia jej największy ból. Rodzinny dramat ma także wpływ na rozwój jego kariery: nagle staje się jasne, że Karenin to człowiek, który nie umie rozwiązywać prawdziwych konfliktów i wychodzić "z twarzą" z trudnych sytuacji.
Gdy jednak doprowadzona do ostateczności Anna popełnia samobójstwo, jej mąż przyjmuje do swego domu córeczkę niewiernej żony i Wrońskiego i postanawia zapewnić jej godne wychowanie. W adaptacji filmowej (1927 r.) dzieła w reżyserii Edmunda Gouldinga w roli Karenina wystąpił J. Brandon Hurst, siedem lat później, również w amerykańskim filmie (reż. Clarence Brown) grał Basil Rathbone, w angielskiej ekranizacji Juliena Duviviera (1948 r.) rolę te odtwarzał Ralph Richardson, w filmie rosyjskim z 1968 r. (reż. Aleksander Zarchi) Kareninem był Nikołaj Gricenko, a w ostatniej interesującej adaptacji z 1996 r. (reż. Bernard Rose) - James Fox.