Bohater sztuki Milana Kundery Kubuś i jego Pan. Hołd w trzech aktach dla Denisa Diderota.
Wariacja na temat tytułowej postaci z powiastki Diderota Kubuś Fatalista i jego pan. Z Diderotowską swobodą skonstruował Kundera sztukę, w której podróż bohaterów jest tylko komicznym pretekstem do opowiedzenia trzech historii miłosnych: pana, Kubusia oraz pani de la Pommeraye.
Jednak w odróżnieniu od bohaterów francuskiego pisarza, Kunderowskie postacie Kubusia i jego Pana pozwalają sobie na snucie czarnych myśli, trudnych do wyobrażenia w optymistycznym wieku XVIII. Kubuś i jego Pan, jak podkreśla au- tor, nie jest adaptacją. Adaptacja, czyli przeróbka utworu dla potrzeb kina czy teatru, jest redukcją, a zatem zabiegiem przeczącym oryginalności powieści.
Na pohybel tym, którzy mają czelność przerabiania tego, co zostało napisane! Wbić by ich na pal i smażyć na wolnym ogniu! - krzyczy pan Kubusia, wyrażając przekonanie samego Kundery, którego sztuka stanowi jego własną "wariację na temat Diderota". Istotą wariacji jest pełne szacunku wobec dzieła spotkanie jednego twórcy z drugim, to- też dialog pana i sługi jest jednocześnie dialogiem między Kunderą a Diderotem.