(gr. alemenichiaka, łac. almanachus)
1) publikacja zbiorowa wydawana raz w roku i zawierająca artykuły z określonej dziedziny nauki, sztuki itp.; 2) antologia utworów pisarzy powiązanych np. przynależnością do określonej grupy lit., wiekiem itp.; 3) wydawany raz w roku zbiór różnego rodzaju informacji o faktach i wydarzeniach roku minionego, zwykle uzupełniany kalendarzem na rok przyszły. W średniowieczu zawierał informacje astronomiczne lub astrologiczne oraz różnego typu utwory lit. Upowszechnił się w XVIII w. we Francji, w Polsce jego rozkwit przypada na początek w. XIX. A. odegrał znaczącą rolę w upowszechnianiu i dostosowaniu wzorów wielkiej lit. do możliwości mniej wymagającego czytelnika. W końcu XIX w. ustąpił miejsca magazynom, czasopismom i antologiom, funkcjonując sporadycznie jako wydawnictwo okolicznościowe. Zob. noworocznik.