chata
chłopski budynek mieszkalny, nazwa stosowana w odniesieniu do tradycyjnego budownictwa wiejskiego; obiekt jednokondygnacyjny, wolno stojący (lub z przybudówkami gospodarczymi), na rzucie prostokątnym. Rozróżnia się ch. wąskofrontowe - z jedną izbą, sienią i komorą lub z dwiema izbami i komorą poprzedzone podcieniem oraz ch. szerokofrontowe - z sienią pośrodku, dwiema izbami po bokach (białą i czarną) oraz z dobudowanymi za nimi komorami. Ściany ch. były przeważnie drewniane (o konstrukcji węgłowej, sumikowo-łątkowej lub ryglowej), rzadziej murowane lub wykonywane z gliny na konstrukcji drewnianej. Dachy kryte dranicami, gontem, trzciną, słomą. Gł. pomieszczeniem była izba z paleniskiem, potem piecem kuchennym i piekarniczym. Początkowo ch. nie posiadały komina (tzw. chaty kurne - na wsch. Podkarpaciu i Podlasiu przetrwały do pocz. XX w.), potem stosowano czopuch (prototyp komina).
- chałupa, stawiać drewnianą chałupę,...
- chałupa//chałpa, 1. „dom rodzinny”:...
- LEPIANKA, prymitywna chata ulepiona...