w XI-XII w. na tle zderzenia interesów między cesarstwem niem. a papiestwem realizującym postulaty reformy gregoriańskiej, wśród których znalazło się odebranie władcom świeckim prawa obsadzania urzędów kościelnych, czyli tzw. inwestytury. Szczególne nasilenie konfliktu nastąpiło za papieża Grzegorza VII, który w dokumencie Dictatus papae orzekł możliwość detronizacji niegodziwego władcy przez papieża. Sprzeciw cesarza Henryka IV spowodował rzucenie na niego klątwy papieskiej, która stanowiła ważny atut w rękach zbuntowanej opozycji antycesarskiej w Niemczech. Upokorzenie się cesarza w Canossie w 1077, zakończone zdjęciem klątwy, umożliwiło mu odniesienie zbrojnego sukcesu nad zbuntowanymi poddanymi, a później samym papieżem. Rozwiązanie s. o i., kontynuowanego przez następców obydwu władców, nastąpiło w 1122 w rezultacie tzw. konkordatu w Wormacji zawartego między cesarzem Henrykiem V i papieżem Kalikstem II. Polegało ono na zarezerwowaniu wyboru biskupa kapitule i zatwierdzaniu go przez metropolitę; cesarz natomiast udzielał wybranemu tzw. inwestytury za pomocą świeckich insygniów władzy. Ogłoszenie tych postanowień dokonało się na soborze w Rzymie (sobór laterański I).
- inwestytura, spór o inwestyturę,...
- inwestytura, w średniow. uroczysty...
- INWESTYTURA, (polit.)