w trad. żyd. zbiór ksiąg zawierających komentarze uczonych nauczycieli (rabinów) do traktatów zawartych we wcześniejszym zbiorze żyd. praw i przepisów rel. zwanym Miszną. Prawo żyd. (Tora) występowało w dwóch tradycjach: pisanej zawartej w Biblii i ustnej, którą zapisano ok. V w. n.e. w T. Zawiera on tekst Miszny, który uzupełniono dodatkiem zwanym Gemarą. Powstały zasadniczo dwie odmiany Gemary i stąd zrodziły się dwie wersje T.: jerozolimska i babilońska. Ta druga została przyjęta przez ogół wyznawców judaizmu. Komentarze rabinów zawarte w T. przybrały formę kunsztownego dzieła literackiego, które obok norm doktrynalnych i prawnych zawiera opowieści, z których można poznać historię, geografię, obyczaje i folklor.
Talmud
Historia