Żył w latach 1896-1966, poświęcił karierę lekarza medycyny, by zostać animatorem ruchu surrealistów i jego głównym teoretykiem.
Jako młody medyk w czasie wojny trafił do wojskowego ośrodka psychiatrycznego, gdzie w ramach badań rejestrował niekontrolowane wypowiedzi chorych. Ponieważ znał już wcześniej dzieła Freuda, utwierdził się w przekonaniu, że te, niczym niezaprogramowane wizje są wyrazem wyzwolonego umysłu. Wzorowaną na tamtych badaniach metodą twórczą napisał wraz Philippem Soupaultem utwór Champs magnétiques (Pola magnetyczne), a później - już sam - powieść poetycką Nadja (1928), uznaną za najbardziej prekursoski tekst w literaturze.
Późniejsze utwory (m.in. Revolver a` cheveux blancs / Rewolwer o siwych włosach czy Vases communicants / Naczynia połączone, oba z 1932 r.) świadczyły o wielkim potencjale lirycznym tak pojętej, oswobodzonej z tradycyjnych literackich norm wyobraźni. Immaculée conception (Niepokalane poczęcie), zapis symulowanych stanów delirycznych spisanych wraz z Paulem Eluardem w 1930 r., Amour fou (Miłość szalona, 1937) czy wreszcie Arcan 17 (Arkan 17, 1945 r.) są ciągle żywe i fascynujące. Ich walory estetyczne stały się kanonem poezji współczesnej chętnie odwołującej się do obu sformułowanych przez Bretona manifestów.