Reklama

Dzieje Apostolskie

Dzieje Apostolskie ukazują, w jaki sposób zapowiedź Jezusa zostaje zrealizowana w pierwszych dziesięcioleciach istnienia Kościoła. Urzeczywistniają się pożegnalne słowa Chrystusa: będziecie moimi świadkami w Jerozolimie i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi (Dz 1,8). W toku opowiadania ciągle rozszerza się horyzont działalności apostolskiej: z Jerozolimy na cały świat ówczesny. Dobra Nowina o zbawieniu stopniowo przechodzi od Żydów do pogan. Ten rozwój dokonuje się pod wpływem Ducha Świętego. Stąd Dzieje niekiedy nazywa się „Ewangelią Ducha Świętego”.

Reklama

Struktura Dziejów Apostolskich oparta jest w zasadniczym zarysie na zapowiedzi Jezusa. Najpierw apostołowie są świadkami w Jerozolimie (rozdz. 1-5). Powoli zwracają się z Dobrą Nowiną najpierw do Żydów mówiących po grecku, a następnie do Samarytan, uznawanych za heretyków judaizmu. Z czasem sytuacja zmusza apostołów do nauczania wśród pogan. Nie dzieje się to bezboleśnie. W jerozolimskiej wspólnocie dochodzi do konfliktu na tym właśnie tle. I wtedy pojawia się Paweł z Tarsu, nazwany przez późniejszą tradycję Apostołem Narodów. To on podejmuje się misji pośród pogan. Głosi ewangelię w Syrii, w Azji Mniejszej, w Grecji. Przeciwstawia się tendencjom judaizującym pośród wierzących. Broni swej misji podczas tak zwanego soboru w Jerozolimie (rozdz. 15), przeciwstawia się obrzezaniu pogan. Podróże misyjne Pawła są treścią drugiej części Dziejów Apostolskich. Dociera on aż do Rzymu, gdzie zostaje przyjęty przez wspólnotę wierzących. Ostatnie słowa Pawła są podsumowaniem dzieła, które św. Łukasz napisał w dwóch tomach: Wiedzcie więc, że to zbawienie Boże posłane jest do pogan, a oni będą słuchać (Dz 28,28). Wprawdzie autor dedykuje swoje dzieło dostojnemu Teofilowi, lecz w rzeczywistości pisze je dla chrześcijan nawróconych z pogaństwa. Bardziej niż pozostali ewangeliści Łukasz usiłuje być historykiem. Mówi o tym we wstępie do Ewangelii. Jednak jego Ewangelia oraz Dzieje są historią zbawienia, w której nie brak akcentów historiozoficznych. Język św. Łukasza jest bogaty i piękny, co pozwoliło św. Hieronimowi uznać Łukasza za najbardziej biegłego w grece spośród wszystkich ewangelistów. Charakterystyczne dla Łukasza są mowy, które wygłasza zarówno Jezus, jak też apostołowie – Piotr, Paweł, Jakub, diakon Szczepan i inni. Są to prawdziwie małe arcydzieła sztuki oratorskiej wpisane w akcję Ewangelii i Dziejów Apostolskich. Obie księgi napisane przez Łukasza powstały około roku 70, prawdopodobnie zanim jeszcze Świątynia Jerozolimska została zburzona.

Apostołowie


Grupa dwunastu uczniów Jezusa, którzy towarzyszyli mu i uczestniczyli w jego misji. Ich liczba nawiązuje do dwunastu pokoleń Izraela i symbolizuje odnowę narodu. Stali się po zmartwychwstaniu świadkami Jezusa. Do grupy należeli: Piotr (Szymon), Andrzej (brat Piotra), Jakub i Jan (synowie Zebedeusza), Filip i Bartłomiej (Natanael), Tomasz i Mateusz (celnik), Jakub (syn Alfeusza, zwany „starszym”, krewny Jezusa) i Tadeusz (Juda), Szymon Gorliwy (zelota) i Judasz Iskariota (zastąpiony później przez Macieja).

Judasz Iskariota


Jeden z dwunastu apostołów, prawdopodobnie był skarbnikiem grupy. Zdradził miejsce przebywania Jezusa i umożliwił w ten sposób jego aresztowanie. Znakiem dla bandy, który przyszła aresztować Jezusa, był pocałunek, jakim go pozdrowił. Nie jest jasne, dlaczego Judasz zdradził. Jedni sugerują, że dla pieniędzy (30 srebrników), inni, że wynikło to z zawodu, jaki sprawiał Jezus nie stając się Mesjaszem w sensie politycznym, jeszcze inni, że jest to tajemnica ukryta w bożym planie zbawienia. Judasz wyraził skruchę, chciał naprawić zło, które uczynił, zwrócił pieniądze, ale wydarzenia tak szybko się potoczyły, że Judasz nie mógł ich powstrzymać i z żalu powiesił się.

Paweł (Saul, Szaweł) z Tarsu (? – ok. 64 AD)

Apostoł, teolog i pisarz wczesnochrześcijański wyrosły w kulturze hellenistycznej, wychowany w religii żydowskiej, studiował tradycję swych ojców w Jerozolimie pod kierunkiem słynnego Gamaliela i należał do zwolenników faryzeuszy. Przez pewien czas zwalczał chrześcijaństwo jako heretycką sektę judaizmu. Nawrócił się pod wpływem mistycznego przeżycia spotkania z Jezusem u wrót Damaszku. Spędził czas jakiś – około trzech lat – „na pustyni”, spotkał się z apostołami w Jerozolimie i podjął misji głoszenia ewangelii w Antiochii. Między nim a wspólnotą jerozolimską doszło do poważnych nieporozumień związanych z przestrzeganiem Prawa Mojżeszowego przez chrześcijan pochodzących spośród pogan, czyli nie obrzezanych. Paweł uważał, że chrześcijanin nie jest zobowiązany do przestrzegania Tory. Paweł podjął kilka podróży misyjnych, podczas których zakładał wspólnoty chrześcijańskie przede wszystkim w Azji Mniejszej i w Grecji.Został aresztowany w Jerozolimie, ale jako obywatel rzymski odwołał się do cesarza i został odesłany do Rzymu. W Rzymie przeżył kilka lat i według tradycji został skazany na śmierć przez ścięcie. Pozostawił jako spuściznę nie tylko założone przez siebie wspólnoty, ale również zbiór pism, które weszły do kanonu Nowego Testamentu.

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama