Reklama

Elegicy

Elegicy tworzyli elegie miłosne, który to gatunek literacki z natury rzeczy eliminuje odniesienia do aktualnych wydarzeń – w centrum zainteresowania stoi poeta (podmiot liryczny) i jego cierpienie miłosne. To samo zjawisko obserwowaliśmy już u Katullusa, ale także u Gallusa (jego prace zaginęły) i w zachowanej poezji Tibullusa i Propercjusza ta alienacja kochanka jest jeszcze bardziej widoczna.

Reklama

Elegię charakteryzuje kilka cech niespotykanych w innych formach literackich: w centrum jej zainteresowania stoją uczucia zakochanego, jego servitium, niewola – całe jego życie podporządkowane jest kaprysom z reguły zmiennej i niewiernej kochanki. Obowiązki państwowe czy nawet służba w armii są niczym w porównaniu ze służbą miłości – oddanie elegijnego poety dla z jednej strony idealizowanej, z drugiej zaś okrutnej i nieczułej damy jest całkowite. Paraklausithyron (pieśń przed zamkniętymi drzwiami ukochanej) najlepiej oddaje sytuację elegika: wydany na pastwę humorów swojej pani, niecierpliwie wyczekuje najmniejszego znaku wzajemności, ten zaś przychodzi rzadko i nie bez trudu. Charakterystyczną i wyróżniającą cechą elegii rzymskiej jest przy tym jej subiektywny, autobiograficzny element: w poetyckim przetworzeniu ulega on jednak właściwej dla gatunku formalizacji, co znacznie utrudnia czysto biograficzną interpretację utworów.

Do naszych czasów nie zachowała się twórczość znanego z Eklog przyjaciela Wergiliusza, poety Korneliusza Gallusa: z wzmianek u innych autorów wiemy jednak, że głównym jej tematem była namiętność autora do opiewanej pod imieniem Lykoris aktorki Wolumni, a element erotyczny łączył Gallus z mitologiczną uczonością. Zachowały się natomiast po cztery księgi elegii Tibullusa i Propercjusza. Pierwszy z nich, o życiu którego nie wiemy zbyt wiele (narodziny poety datuje się na 55/50, zaś śmierć przypada na rok 19 p.n.e.), należał do otoczenia znanego patrona poetów Messali Corvina, a w swoich utworach opiewał najpierw miłość do Delii (w rzeczywistości Planii), potem zaś do niezidentyfikowanej Nemesis. Znany jest poeta głównie ze swoich wyidealizowanych wizji wsi, z prostotą obyczajów i dawną religijnością. Z drugiej strony jego utwory charakteryzuje przepisowo aleksandryjska uczoność, aluzje do mniej znanych mitów; zachowuje jednak przy tym niezwykłą przejrzystość i lekkość stylu, opisanego przez wielkiego retora, Kwintyliana (I wiek n.e.), jako ironiczny i elegancki. Z kolei Sextus Propertius (49/47-ok. 16 p.n.e.) przedstawia się w swoich utworach (ogółem 92, podzielone na 4 księgi) jako wzorowy elegijny kochanek. Jego miłość do Cynthii (identyfikowanej z niejaką Hostią) wydaje się skazywać go na wieczne cierpienie: życzenia tej zmiennej, gwałtownej i niewiernej, a przecież zazdrosnej kobiety rządzą całym życiem autora:

Dopiero w poświęconej bardziej aktualnym kwestiom IV księdze uwalnia się poeta od wpływu kochanki i tylko jej duch czyni mu gorzkie wyrzuty (IV, 9).

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama