Z Pawłowskich, secundo voto Nahorska - powieściopisarka, nowelistka, publicystka. Urodziła się 6 czerwca 1841 r. w Milkowszczyźnie pod Grodnem w rodzinie ziemiańskiej.
Uczyła się w Warszawie na pensji sakramentek. Wyszła za mąż za ziemianina Piotra Orzeszkę i w latach 1859-63 mieszkała w jego majątku Ludwinów. Podczas powstania zbliżona do "białych", niosła czynną pomoc R. Trauguttowi. Po konfiskacie majątku i zesłaniu męża gospodarowała w Milkowszyźnie, w 1869 r. rozwiodła się i osiadła w Grodnie zarobkując piórem. Drukowała prozę w prasie warszawskiej od 1866 (Obrazek z lat głodowych). Wielokrotnie wypowiadała się jako publicystka na wszystkie najważniejsze tematy epoki. Prowadziła pracę oświatową, organizowała akcje pomocy potrzebującym. Czynnie włączała się w prace nad rozwojem prasy i wydawnictw w Wilnie. Bardzo popularna w kraju i za granicą, dwukrotnie (1905, 1909) kandydowała do Nagrody Nobla. Ogłosiła kilkadziesiąt powieści i opowiadań.
W powieści Eliza Orzeszkowa tendencyjnej (Pamiętnik Wacławy, Maria, Marta) zajmowała się głównie pozycją kobiety w społeczeństwie i reformą jej wykształcenia. Meir Ezofowicz (1878) poruszał kwestię asymilacji społeczeństwa żydowskiego. W powieściach ludowych (Niziny, 1884; Dziurdziowie, 1885; Cham, 1888) stworzyła z naturalistyczną dociekliwością obraz mentalności i stosunków społecznych na wsi białoruskiej. Nad Niemnem (1888), powieść-panorama społeczno-obyczajowa, jest uznawana za jedno z najwybitniejszych osiągnięć polskiej prozy. W ostatnim dwudziestoleciu życia pisała utwory wzywające do trwania przy ziemi rodzinnej (Ad astra, Argonauci, Dwa bieguny). Była mistrzem noweli - najbardziej znane to Dobra pani (1883), Tadeusz (1885), A... B... C... (1886). Zmarła 18 maja 1910 r. w Grodnie.