Możemy wyróżnić następujące cztery stopnie czynności rozumowej: pierwszym i najwyższym jest wykrywanie i znajdowanie prawd; drugim jest prawidłowe i metodyczne zestawianie prawd oraz uporządkowanie ich w sposób jasny i właściwy tak, aby ich związek i znaczenie można było uchwycić jasno i łatwo; trzecim jest postrzeganie związku między nimi, czwartym zaś wysnuwanie z nich poprawnych wniosków.
Te różne stopnie można dostrzec w każdym dowodzie matematycznym: jedną rzeczą jest postrzegać związek między poszczególnymi częściami dowodu, gdy go ktoś przed nami rozwija; inną - postrzegać zależność konkluzji od wszystkich części dowodu; a jeszcze inną - samodzielnie, jasno i zręcznie przeprowadzić dowód; a wreszcie czymś zupełnie różnym od wszystkich tych rzeczy jest po raz pierwszy wyszukać te idee pośrednie czy ogniwa dowodu, z których on się składa.
Przekład Bolesław J. Gawecki