By zacytować krótką notatkę Euzebiusza w przekładzie i redakcji św. Hieronima, umieszczaną już to pod rokiem 96, już to pod 94 p.n.e.: Urodził się Tytus Lukrecjusz, poeta; to on, pogrążony w obłędzie, o jaki przyprawił go napój miłosny, zginął z własnej ręki w wieku lat 44, w okresach zaś, w których pozwalało mu na to szaleństwo, spisał kilka ksiąg – te później poprawił Cyceron. Ten lakoniczny zapis przyczynił się do powstania legendy o obłąkanym poecie – tymczasem sam Cyceron, przyjaciel i redaktor pism Lukrecjusza, nigdy o czymś podobnym nie wspomina. Stwierdziwszy zatem, że nasza wiedza o życiu autora O naturze rzeczy jest mizerna, pozostaje nam skoncentrować się na jego dziele.
Składający się z 6 ksiąg poemat O naturze rzeczy (De rerum natura) stanowi systematyczny, acz ujęty w formę heksametryczną, wykład filozofii epikurejskiej – wykład tym cenniejszy, że zaginęło oryginalne dzieło Epikura, na którym opiera się rzymska przeróbka. Jak pierwowzór odrzuca poeta tezy o celowości istnienia świata, który w myśli epikurejskiej jest przypadkowym zbiorem atomów, o nieśmiertelności duszy i boskiej opatrzności. Szczególną uwagę poświęca mitycznym stworzeniom, jakie rzekomo miały zamieszkiwać ziemię (np. centaury) i w długim wykładzie dowodzi niemożności współistnienia dwu natur w jednym ciele. W swoich rozważaniach na temat postępu cywilizacyjnego podkreśla z kolei znaczenie przypadku – w O naturze rzeczy żaden Prometeusz nie darowuje ognia zmarzniętym ludziom. Dydaktyczny poemat Lukrecjusza nie znajduje odpowiednika w tradycji łacińskiej; wśród ewentualnych wzorców formalnych można wymienić greckich autorów Aratosa i Nikandra. Najwięcej jednak przemawia za przypuszczeniem, że autor wzorował się tu na Empedoklesie, autorze poematu Peri physeos.