Nowe tendencje znalazły swój wyraz w dramacie niemieckim, jednak trzeba w tym przypadku pamiętać, że twórczość dramaturgiczna związana jest silnie z instytucją teatru - ten zaś poddany jest presji publiczności. Publiczność teatralna Niemiec nie była przygotowana na nowe idee głoszone ze sceny, jej gusta były zbyt mieszczańskie i konserwatywne, by akurat teatr był najlepszym medium dla rewolucyjnych myśli. Nie oznacza to, by takich prób nie podejmowano. Czynił to w swoich dramatach Christian Dietrich Grabbe (1801-36).
Wprawdzie stosował tu przebrania historyczne (w sztukach Napoleon, czyli Sto dni, 1831 oraz Hannibal, 1835), niemniej zastosowane przez autora środki wyrazu, rezygnacja z koturnowego patosu lub zawiłości językowych, towarzyszących starszej dramaturgii niemieckiej, czyniły wszystkie aluzje do współczesnych realiów niezwykle czytelnymi nawet dla widzów niezbyt obytych z technikami "pseudonimowania". Najwybitniejszym dramaturgiem okresu był Georg Büchner (1813-37). Urodził się koło Darmstadtu w Hesji, miał zostać medykiem, jednak niepokorna natura kazała mu buntować się przeciw represyjnym metodom utrzymywania zradykalizowanych studentów w posłuszeństwie. Założył organizację broniącą praw człowieka (Gesellschaft der Menschenrechte), w 1834 napisał odezwę Goniec Heski, w której wzywał do rewolucyjnego wystąpienia przeciw panującym porządkom. Mało, że odezwa nie odniosła żadnego skutku, to jeszcze na skutek denucjacji władze aresztowały wielu działaczy opozycyjnych, a i sam Büchner musiał ukrywać się przed ścigającą go policją polityczną.
W ukryciu napisał sztukę Śmierć Dantona (Dantons Tod, 1835), w której ob- nażył dramat każdej rewolucji "pożerającej własne dzieci". Rewolucja mie- szczańska, typu francuskiego, wzywa wprawdzie do równości, lecz gwarantem owej zasady ma być... nierówność, a każdy, kto temu absurdowi się przeciwstawi - musi dać gardło w imię czystości "rewolucyjnych ideałów". Najbardziej znanym dramatem Büchnera jest Woyzeck (wydany dopiero 1875), kapitalnie zarysowane studium mentalności całkowicie spauperyzowanego, zaszczutego żołnierza-chłopa, który pozbawiony jest możliwości porozumienia ze światem klas wyższych, kierując się jedynie intuicją, doświadczeniem i instynktami. To wszystko prowadzi go do zbrodni, której moralna ocena pozostaje wszakże dwuznaczna: czy winien jest ten, kto zabija - czy świat, który zmusza zezwierzęconą jednostkę, by kierowała się zwierzęcymi prawami?
Programowy w dużym stopniu wymiar posiada dramat Lenz (1835), której bohaterem jest poeta okresu "Sturm und Drang" Jacob M.R. Lenz. W utworze tym, pełnym napięć, cechujących kontakty wybitnej jednostki z mieszczańskim środowiskiem, zawarł Büchner własną wykładnię "szaleństwa" jako swoistego pierwiastka twórczego. Znakomity język dramatów Büchnera, swoisty plebejski ich realizm, drapieżność w kształtowaniu głównych protagonistów nie znajdowały uznania w niemieckim teatrze tamtych czasów, z przyczyn wspomnianych wyżej i zostały odkryte dopiero przez teatr XX-wieczny, który przeszedł przez "lekcję" Bertolta Brechta. Zapewne można żałować, że znakomity rozwój talentu Büchnera został przerwany śmiercią w tak młodym wieku (autor padł ofiarą epidemii tyfusu). Znacznie lepiej powodziło się austriackiemu aktorowi komediowemu, urodzonemu w Wiedniu Johannowi Nepomukowi Nestroyowi (1801-62).
Mało, że kapitalnie improwizował, to jeszcze budził niepohamowane wybuchy śmiechu widowni, posługując się na scenie charakterystycznym wiedeńskim socjolektem. Napisał bardzo wiele sztuk, przede wszystkim komedii (ponad 80), z których największą popularność zdobyła Trójka hultajska (Der böse Geist Lumpazivagabundus oder Das liederliche Kleeblatt, 1833), którą za życia autora wystawiono przeszło 300 razy. Nestroy i losy jego dzieła są przykładem sposobu, w jaki sztuka masowa "pochłania" wszelki radykalizm.
Nawet sztuka Wolność w Krähwinkel (1848), zdecydowanie prorewolucyjna, będąca żarliwym opowiedzeniem się Nestroya przeciw Kościołowi, biurokratycznej władzy, kunktatorstwu Metternicha - wywoływała aplauz, bo była po prostu zabawna. Na dodatek Nestroy umiał bezbłędnie portretować typowe dla ówczesnego Wiednia postaci, co stanowiło dla publiczności nie lada atrakcję. To uwrażliwienie na problematykę społeczną, przeniesienie środka ciężkości literatury niemieckiej z problematyki jednostkowej, rozpatrywanej w skomplikowanej niekiedy filozoficznej, metafizycznej i etycznej perspektywie na zagadnienia zbiorowości - zapowiadało nadejście nowych nurtów artystycznych. Rewolucja 1848 przyśpieszyła ich zwycięstwo. Niemcy i ich mieszkańcy w marcu 1848 obudzili się w innym kraju i w zupełnie innej Europie. Musieli zdecydować, kim chcą być dla siebie i dla innych, otaczających ich na- rodów.