Historia wiejska jako realistyczna forma epicka średniej długości pojawiła się w literaturze europejskiej około 1840 roku. Odznacza się topograficznym, czasowym i społecznym zawężeniem świata przedstawionego do środowiska wiejskiego.
Koloryt lokalny i realistyczne przedstawianie detalu to - obok akcentowania warunków życia oraz pedagogiczno-dydaktycznej intencji jej twórców - ważne cechy konstytutywne opowieści wiejskiej. Problemy społeczne przedstawiano w ramach ograniczonego, możliwego do ogarnięcia świata bądź w kontekście wyższego porządku religijnego. Język w tego typu utworach jest zbliżony do dialektu.
O ile opowieść wiejska w okresie przed rewolucją marcową zawierała elementy krytyki społecznej, o tyle później zdominowała ją tendencja do bagatelizowania rzeczywiście występujących napięć poprzez idealizację, harmonizację i sentymentalizację. Do twórców i najwybitniejszych przedstawicieli prozy o tematyce wiejskiej należą m.in. Jeremias Gotthelf (Uli der Knecht, 1840) i Berthold Auerbach (Schwarzwälder Dorfgeschichten, 1843-45), a także Gottfried Keller (Kleider machen Leute, 1856-74) i Ludwig Anzengruber (Der Sternsteinhof, 1883). Szczególnie wielu naśladowców znalazł publicysta i prozaik Auerbach (1812-82), którego sposób prezentacji świata doskonale odpowiadał realistycznej koncepcji "rozjaśniania" świata przedstawionego. W odniesieniu do opowieści wiejskich zabieg ten miał w 2. połowie XIX w. poważny wpływ na postępującą trywializację gatunku.