Reklama

Oświecenie we Francji - druga połowa XVIII wieku

Około połowy XVIII wieku filozofia francuska zmieniła swój charakter. Do głosu doszło nowe pokolenie filozofów urodzonych już w tym stuleciu i kształtowanych od początku przez idee oświeceniowe

Jego najsłynniejszymi przedstawicielami zostali Denis Diderot i Jan Jakub Rousseau. Obok nich wymienić należy jeszcze kilku innych, którzy decydowali o tych przeobrażeniach. Julien Offray de La Mettrie (1709-51), lekarz z zawodu, autor książki Człowiek - maszyna (1748), zaprezentował materialistyczną teorię człowieka.

Reklama

Rozwijał ją baron Paul Thiry d’Holbach (1723-89), autor Systemu natury (1770). Étienne Bonnot de Condillac (1715-80) w Traktacie o wrażeniach (1754) opierając się na empiryzmie Locke’a opracował własną teorię życia psychicznego, wedle której jedynym jego źródłem są wrażenia zmysłowe (od słowa sensus = zmysł zwaną sensualizmem). Wychodząc z materialistycznych i sensualistycznych przesłanek Adrien Claude Helvétius (1715-71)  w  dziełach  O  umyśle (1758) i O człowieku (1772) stworzył utylitaryzm, wielce charakterystyczny dla oświecenia system etyczny; jego ośrodkiem było przekonanie, że chociaż ludzie kierują się egoizmem, to odpowiednie wychowanie i prawa mogą ów egoizm obrócić na pożytek ogółu, który jest wartością nadrzędną i jedyną miarą ocen postępowania jednostki.

Wszystkie te propozycje łączy przyrodoznawczy i naukowy zarazem punkt widzenia. On też dominuje w poglądach na człowieka i jego świat. Filozofia uwzględnia biologiczną naturę ludzi. Prowadzi to do rehabilitacji namiętności i w ogóle wszystkiego, co składa się na wolicjonalną sferę osobowości. Siła i racje rozumu, o którego prawa dopominała się filozofia pierwszej połowy wieku, wsparte zostały teraz siłą emocji. Stąd też badacze epoki mówią o narastających wówczas tendencjach sentymentalnych. Wymienione wyżej wątki myślowe od- naleźć można w różnorodnej twórczości filozoficznej i literackiej Denisa Diderota (1713-84).

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama