Marcus Fabius Quintilian (35 – po 95 n.e.) z hiszpańskiej Calagurris, uczeń wybitnego gramatyka Remmiusza Palemona i mistrza retoryki Domicjusza Afra, był nauczycielem Pliniusza Młodszego i prawdopodobnie również Tacyta, a w roku 78 otrzymał ufundowaną z rozkazu Wespazjana katedrę retoryki w Rzymie. Największym, choć potencjalnie niebezpiecznym zaszczytem było wreszcie przyznanie mu stanowiska wychowawcy przewidywanych na następców Domicjana synów jego siostry, Domicji. W 88 roku Kwintylian wycofał się z czynnego życia pedagogicznego, czego efektem było powstanie opublikowanego w 96 roku w 12 księgach Kształcenia mówcy (Institutio oratoria). Przekonany o dobroczynnym wpływie właściwego wychowania i wykształcenia, Kwintylian poszukuje w tym dziele metody, która pozwoliłaby na przywrócenie wymowy rzymskiej do świetności z czasów Cycerona.
Nawet pobieżne streszczenie uwidacznia podobieństwa pomiędzy autorem Institutio i Cyceronem: podobnie jak wielki mówca, również Kwintylian opowiada się za koniecznością połączenia retoryki z filozofią, za niezbędny element uznaje ogólne wykształcenie mówcy. Rzecz przy tym znamienna: w swoim kanonie autorów, Kwintylian wykazuje ogromną wrażliwość i różnorodność, często powstrzymując się od jednostronnej krytyki archaicznych autorów i wskazując ich rzadko w owych czasach dostrzegane zalety.