Goliardowie (w tradycji francuskiej), czyli waganci (w tradycji niemieckiej) tworzyli pewnego rodzaju środowisko umysłowe i literackie, które miało duże znaczenie dla rozwoju myśli średniowiecznej w XII i XIII w. Ze środowiska wagantów wywodził się Abelard. Waganci biorą swą nazwę od łacińskiego czasownika vagare – włóczyć się. Prowadzili oni bowiem tryb życia wędrowny, podróżując od miasta do miasta, od szkoły do szkoły, od klasztoru do klasztoru. Owi klerycy żyjący z pióra – clerici de penna viventes– jak sami o sobie mówili, pisali rubaszne i wesołe wiersze łacińskie, które też często śpiewano. Jacques Le Goff pisze, że czasami, aby zarobić na utrzymanie, zostają żonglerami lub błaznami, skąd zapewne nazwa, jaką ich często określano. Ale pamiętajmy też, że określenie joculator, żongler, jest w tym okresie pogardliwe. [...] Ci ubodzy studenci, ktorych nie przywiązywał do miejsca ani dom, ani prebenda czy beneficjum, puszczają się więc na przygodę intelektualną, wędrują za profesorem, który im się spodobał, śpieszą ku mistrzowi, który zdobył sobie rozgłos, wędrują z miasta do miasta zbierając wykładaną tam naukę. Tworzą oni główne siły scholarskiego włóczęgostwa, również bardzo typowego dla XII wieku.
Często posądzano wagantów o immoralizm. W swych wierszach i piosenkach byli bowiem bardzo śmiali w opiewaniu erotyzmu i nieskrępowanej cielesności. Waganci krytykowali wady ówczesnego społeczeństwa – hazard, wino i miłość przez nich wychwalane miały stanowić prowokację dla systemu społecznego, w którym żyli.
Słynne Carmina Burana także powstały w środowisku waganckim. Nazwa zbioru wywodzi się od klasztoru Benediktbeuern, gdzie znajdował się kodeks z utworami wagantów. Wesołe piosenki, jak np. In taberna quando sumus, Iam iam virent prata czy Tempus adest floridum, to piękna pochwała sił witalnych w przyrodzie i człowieku.