Reklama

Zdolny i zmarnowany. Literatura angielska

Każda literatura narodowa posiada twórców, którzy zaprzepaścili talent przez nałóg czy słabość. Malcolm Lowry (1909-57) zaliczany przez badaczy do pisarzy neomodernizmu, kontynuował nurt powieści eksperymentalnej.

Urodził  się  w  bogatej  mieszczańskiej  rodzinie. Był typem buntownika i włóczęgi. Łączył w sobie ogromny temperament, chorobliwą wrażliwość i wybujałą fantazję. Dwa razy rzucał studia, aby pływać na statku, ukończył jednak Cambridge w 1932. Odtąd większość czasu spędzał w Kanadzie, USA i Meksyku (stąd traktowanie go niekiedy jako pisarza kanadyjskiego). Dwukrotnie żonaty zadręczał towarzyszki życia napadami agresji, próbami samobójczymi, długami i nędzą. Zakończył swe awanturnicze życie samobójstwem w wieku 48 lat. Alkoholizm był główną przyczyną jego klęsk. Lowry pozostaje w historii literatury jako autor jednej powieści, pełnej symboli i elementów autobiograficznych. Wydana w 1947 roku Under the Volcano (Pod wulkanem) powstała w Kanadzie, w najlepszych latach autora. 

Reklama

Mieszkał wtedy z drugą żoną w ubogim rybackim domu. Kolejni wydawcy odrzucali książkę i krytykowali ją, domagając się zupełnego przeredagowania. Lowry napisał więc list, który jest obszernym kluczem do rozumienia powieści, tłumaczy jej sens i symbolikę. Uczciwiej będzie powiedzieć po prostu,  że  powziąłem  drogą  mojemu  sercu  myśl  dokonania  pionierskiego dzieła i opisania wreszcie autentycznej historii pijackiej - pisze w nim Lowry. Akcja Pod wulkanem rozgrywa się w Meksyku i obejmuje ostatni dzień życia Geoffreya Firmina, angielskiego konsula. Konsul jest alkoholikiem. Z tego powodu odeszła od niego żona, wraca jednak, aby spróbować jeszcze raz zacząć wspólne życie. Ostatecznie jednak nałóg okazuje się silniejszy od starań Yvonne i Hugha - brata konsula.

Cały dzień trwa coś w rodzaju ucieczki i pościgu. Bliscy za wszelką cenę starają się utrzymać kontakt z konsulem i powstrzymać go od picia. Najpierw Yvonne i konsul oglądają dom i ogród, potem jadą na fiestę do miasteczka, tam   Geoffrey robi żonie scenę zazdrości i ucieka. Ona szukając go ginie pod kopytami spłoszonego konia, a on pada ofiarą agresji nieznanych mu ludzi i ginie od ich strzałów. Nie jest to opowieść tylko o nieszczęśliwym alkoholiku. Lowry przekroczył zasięgiem problematyki zwykłe studium alkoholizmu i paranoi. 

Jest to historia doli człowieka rozdartego między niebem a piekłem, walka o szczęście z destruktywnymi siłami. Symbolika utworu jest skomplikowana. Zasadniczą rolę odgrywa Kabała. Uzupełnieniem są aktualne aluzje polityczne. Książka odniosła ogromny sukces zaraz po jej ukazaniu się, ale potem autor szybko popadł w zapomnienie. Niedawno jednak nastąpiła rewitalizacja  Pod  wulkanem  -  dzięki ekranizacji.  

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama