indoirański bóg słońca, wspominany w indyjskich , czczony w Persji Achemenidów; w I w. kult Mitry szerzył się w Rzymie, stanowiąc konkurencję dla chrześcijaństwa; opierał się na wierze w nieśmiertelność duszy, zmartwychwstanie i Sąd Ostateczny; obrzędy przewidywały chrzest, konfirmację, komunię, nabożeństwa w świątyniach dla ogółu wiernych (religie pogańskiej Grecji i Rzymu do świątyń wpuszczały kapłanów i wtajemniczonych); rywalizacja mitraizmu z podobnym doń w wielu elementach chrześcijaństwem była zacięta, zaś wynik - długo niepewny, na Bliskim Wschodzie mitraizm został wyparty dopiero przez islam.
