Narrator i jeden z głównych bohaterów opowiadania Bohdana Czeszki Tren.
Zapożyczona z języka rosyjskiego nazwa "politruk" stanowi zbitkę słów "politiczeskij rukowoditiel" - kierownik polityczny, oficer polityczno-wychowawczy. Politruk z utworu Czeszki służy w jednej z kompanii zapasowego pułku Wojska Polskiego, walczącego z hitlerowskim okupantem w ostatnich miesiącach wojny.
Do jego obowiązków należało dbanie o morale wojska, co polegało głównie na przeprowadzaniu rozmów wyjaśniających cel i sens działań pułku oraz na głośnym odczytywaniu komunikatów wojennych, ponieważ wielu żołnierzy było analfabetami. Do obowiązków politruka należało także organizowanie imprez kulturalnych i sygnalizowanie dowództwu objawów marazmu, upadku dyscypliny lub psychicznego załamania wśród żołnierzy. Dni schodziły mu na dzieleniu trudów podległych mu żołnierzy.
Był świadkiem ich słabości, czasem męstwa. Jak sam przyznaje, jego jedynym działaniem godnym naprawdę uwagi było wydanie polecenia, by żołnierze - obici przez pijanego zastępcę dowódcy batalionu szpicrózgą - udali się do lekarza.