metoda uzyskiwania dowolnej ilości identycznych genetycznie komórek, zarodków, organizmów roślinnych lub zwierzęcych; k. DNA polega na powielaniu wyizolowanych odcinków DNA za pomocą różnych wektorów (plazmidów, wirusów, sztucznych chromosomów) mających zdolność do samodzielnej replikacji; k. drobnoustrojów polega na rozmnażaniu komórek bakteryjnych w odpowiednich pożywkach; k. roślin polega na wyprodukowaniu nowych organizmów z pojedynczych komórek, które pobiera się z rośliny i przenosi do sztucznej hodowli; k. zwierząt polega na pobraniu jądra komórkowego z komórki dojrzałego organizmu i przeniesieniu do komórki jajowej lub do zygoty pozbawionej własnego jądra; taka komórka lub zygota rozwija się w zarodek, a później w dojrzały organizm; pierwszą udaną próbę sklonowania ssaka podjęto 1997 pod kier. I. Wilmuta w Institute of Animal Physiology and Genetic Research w Roslin k. Edynburga: z komórki sutka owcy pobrano jądro komórkowe, które zostało wprowadzone do komórki jajowej (z której usunięto wcześniej jądro) innej samicy, która urodziła owcę Dolly, identyczną genetycznie z dorosłym osobnikiem (dawcą jądra); k. człowieka napotyka na szereg oporów natury etycznej i w większości państw jest prawnie zakazane; 186 państw-członków UNESCO w 1997 zobowiązało się nie stosować praktyk genetycznych mogących deformować gat. ludzki i poszczególne jednostki z osobna; 1998 - konwencja z Oviedo zakazuje klonowania ludzi; 2001 amerykańska prywatna firma Advanced Cell Technology Inc. poinformowała oficjalnie o sklonowaniu ludzkiego zarodka; wykorzystano komórki ludzkiej skóry, z której przeniesiono DNA do komórki jajowej; rozwój został wstrzymany na b. wczesnym etapie (6 komórek); celem eksperymentu jest zaprogramowanie rozwoju dowolnego rodzaju komórek (nie w celu sklonowania człowieka; stworzyliśmy życie komórkowe, a nie życie ludzkie), które mogłyby być wykorzystane do leczenia różnych schorzeń, w tym choroby Pakinsona lub Alzheimera, cukrzycy, nowotworów; 2004 naukowcy bryt. (zespół prof. Alison Murdoch z Instytutu Genetyki Człowieka uniw. w Newcastle) uzyskali oficjalne zezwolenie na k. ludzkich embrionów do celów medycznych (z ograniczeniem do zarodków nie większych od główki szpilki); w latach 2002–04 ograniczenia prawne związane z prowadzeniem eksperymentów uchyliły kolejno rządy Korei Płd., USA, W. Brytanii i Singapuru, zezwalając na prowadzenie badań nad klonowaniem ludzkich embrionów dla celów terapeutycznych (przy zachowaniu b. krótkiego okresu rozwoju zarodków); natomiast Centrum Badania Gat. Zagrożonych Audubon w Nowym Orleanie poinformowało, że sklonowane w 1999 dzikie koty nubijskie w 2005 doczekały się potomstwa, co oznacza szansę na ratowanie tym sposobem ginących gat. zwierząt.
DOLLY, KLON
- klonowanie, ( cloning )
- klonowanie, metoda "kopiowania" nowej...
- klonowanie, wegetatywne rozmnażanie...