najmniejszy odcinek łańcucha mowy, charakteryzowany przez zespół cech motorycznych, akustycznych i in. tzw. cech dystynktywnych, służących w danym języku do różnicowania znaczeń wyrazów; w j. polskim np. fonemy b i p różnią się dystynktywną cechą dźwięczności (bąk i pąk); natomiast ł artykułowane przedniojęzykowo-zębowo (jak w j. rosyjskim lub w starszej wymowie scenicznej) albo jako niezgłoskotwórcze u (jak np. w wyrazie auto) stanowią warianty jednego fonemu. Fonem to wiązka występujących współcześnie w łańcuchu mowy cech dystynktywnych (dźwięczność i bezdźwięczność, samogłoskowość, spółgłoskowość itp.).
ALOFONY, JĘZYKI ŚWIATA, JĘZYKOZNAWSTWO, FONOLOGIA, MORFONOLOGIA, STRUKTURALIZM, JAKOBSON, FONETYKA, TAKSONOMICZNE JĘZYKOZNAWSTWO, SONANTY