(Beta vulgaris)
uprawna roślina zielna z rodziny komosowatych; pochodzi od b. dzikiego (B. maritima) rosnącego na obszarze śródziemnomorskim i w Indiach; uprawiany w wielu formach na wszystkich kontynentach w strefie klimatu umiarkowanego; odmiany uprawne są roślinami 2-letnimi, hodowanymi jako rośliny roczne w celu pozyskania mięsistych, bulwiasto zgrubiałych korzeni oraz (rzadziej) liści; wys. ok. 60 cm; liście dolne duże i jajowate, liście łodygowe podłużne, lancetowate; kwiaty niewielkie, zielonkawe, zebrane w wiechę, owocem zrastające się orzeszki; do najw. odmian zalicza się: B. LIŚCIOWY, zw. boćwiną (B.v. var. cicla) - uprawiany ze względu na jadalne liście, wraz z ogonkami używane także na paszę; B. ĆWIKŁOWY, zw. korzeniowym - uprawiany od starożytności ze względu na kulisty, najczęściej ciemnoczerwony korzeń (o dużej zawartości sacharozy, białka i soli mineralnych, gł. wapnia i magnezu) i młode liście, zw. mylnie boćwiną; spożywany jako jarzyna i na barszcz, także do wyrobu marmolad; B. CUKROWY - hodowany (od końca XVIII w.) dla wrzecionowatego korzenia, zawierającego do 20% cukru; stanowi drugie na świecie (po trzcinie cukrowej) źródło cukru - ok. 40% produkcji świat.; plony rzędu 350-400 q z 1 ha; liście, odpady cukrownicze i melasa wykorzystywane na doskonałą paszę; z melasy otrzymuje się również wiele produktów chem., m.in. glicerynę i kwas cytrynowy; B. PASTEWNY - korzeń walcowaty, kulisty lub owalny, barwy białej, żółtej lub czerwonej; miąższ biały lub żółty; zawiera ok. 9% cukru i 1,5% białka; uprawiany na cenną, mlekopędną paszę, o dużej wartości odżywczej; z 1 ha otrzymuje się ponad 70 t korzeni i 25-30 t liści.
- burak zwyczajny, ( Beta vulgaris )
- BOĆWINA, botwina, burak liściowy...