Daulat al-Katar, Państwo Kataru
LUDNOŚĆ. Skład etniczny: 40% Arabowie, 18% Pakistańczycy, 18% Hindusi, 10% Irańczycy, poza tym inni przybysze z Azji Południowej; dominującym wyznaniem islam (95% mieszkańców).
WARUNKI NATURALNE. Ukształtowanie kraju nizinne, pustynne; klimat zwrotnikowy, wybitnie suchy, nieliczne oazy; deficyt opadów uzupełniany odsalaniem wody morskiej.
GOSPODARKA. Podstawą gospodarki wydobycie ropy naft. (0,7 mln baryłek 2003) i gazu ziemnego ze złóż lądowych i podmorskich; zasoby gazu obliczane na ponad 200 lat; wpływy z eksportu ropy i gazu zabezpieczają 90% budżetu państwa; rafinerie ropy, hutnictwo żelaza; w oazach uprawy daktyli oraz warzyw; b. wysoki poziom życia, najniższa płaca ok. 1500 dol., bezpłatna edukacja, leczenie, elektryczność, woda; nie obowiązują podatki, inflacja wynosi 1%.
USTRÓJ. Dziedziczne księstwo (szejkat); monarchia absolutna; głową państwa władca z tytułem emira; władza wykonawcza w rękach rządu, na czele z premierem; ograniczoną rolę konsultacyjną rządu pełni 35-osobowa Rada Doradcza (Konsultacyjna), tworzona na podstawie tymczasowej konstytucji z 1970; brak parlamentu i partii polit., obowiązuje prawo koraniczne.
HISTORIA. Początkowo część imperium otomańskiego, w XIX w. rządzony przez dynastię Al Sani, która 1916 podpisała układ o przyjęciu protektoratu bryt.; 1971 proklamowano niepodległość i wystąpienie z federacji Zjednoczonych Emiratów Arabskich; panujący w latach 1972-95 emir Chalifa ibn Hamad as-Sani podjął - w ramach wzorców koranicznych - modernizację społeczną (utworzenie Rady Doradczej - namiastki parlamentu) i gospodarczą państwa (1974 przejęcie kontroli nad zagr. tow. naftowymi); 1982 K. podpisał układ bezpieczeństwa z Arabią Saudyjską; od 1989 roszczenia terytorialne Iranu i Bahrajnu do części złóż ropy leżących w strefie morskiej między tymi państwami, a eksploatowanych przez Katar; 1991 K. potępił agresję Iraku na Kuwejt; 1995 władzę w K. przejął na drodze przewrotu pałacowego najstarszy syn dotychczasowego władcy, szejk Hamad ibn Chalif as-Sani, zwolennik reform liberalnych, który przystąpił do przekształcenia autokratycznego systemu w monarchię konstytucyjną; 1997 wznowiono stosunki dyplomatyczne z Bahrajnem; 1999 w ramach demokratyzacji ustroju przeprowadzono rewolucyjną zmianę konstytucyjną (w skali świata islamskiego), dopuszczając kobiety do wyborów municypalnych i pracy biurowej; także kobieta została ministrem edukacji; nadal jednak obowiązuje np. zakaz obcinania włosów na krótko, wchodzenia samotnie do restauracji, hotelu, wychodzenia z domu bez długiego płaszcza, również prowadzenie auta przez kobietę wymaga zgody jej męża; zezwolono też na sprzedaż alkoholu i montaż anten satelitarnych; zniesiono cenzurę; zał. telewizję al Dżazira (1995, pierwszy wolny kanał informacyjny w świecie arabskim), która publikowała m.in. wystąpienia Osamy bin Ladena; 2002 zgoda na rozbudowę w zach. części kraju wielkiej amer. lotniczej bazy wojsk.; państwo czł. ONZ, OPEC, OAPEC, IMF (MFW), Ligi Arabskiej.
DAULAT AL-KATAR, DAUHA, AD-, LIGA ARABSKA, DŻAZIRA, ORGANIZACJA KRAJÓW EKSPORTUJĄCYCH ROPĘ NAFTOWĄ, BAHRAJN, ARABIA SAUDYJSKA, DUCHAN