(?-160 p.n.e.)
przywódca powstania Żydów przeciw Antiochowi IV prowadzącemu przymusową hellenizację. Dowództwo powierzył mu jego ojciec Matatiasz (zmarł 166 p.n.e.), który powstanie wywołał. W kwietniu 160 J.M. poniósł klęskę i zginął pod Beer-zet (k. Jerozolimy). Bohater dramatu O. Ludwiga, opery A. Rubinsteina i oratorium G.F. Haendla.
CHANUKA, JONATAN MACHABEUSZ