powstanie narodowe na Węgrzech przeciwko Habsburgom, zainspirowane rewolucją lipcową w Paryżu i innymi wystąpieniami Wiosny Ludów; kierowniczą siłę polit. stanowiła istniejąca od 1847 Partia Opozycyjna L. Kossutha, F. Deáka i F. Pulszkyego oraz ruch Młode Węgry (S. Petöfi, M. Jókai), żądający reform demokratycznych (zniesienie pańszczyzny, poddaństwa); na wieść o wydarzeniach we Francji sejm, na wniosek Kossutha, powołał narodowy rząd (III 1848), grupa Petöfiego sformułowała 12 żądań, które stały się manifestem i programem powstania; władzę sprawował Komitet Ocalenia Publicznego w Peszcie, który ogłosił zaciąg do Gwardii Narodowej; zlikwidowano poddaństwo, cenzurę, wprowadzono równouprawnienie obywateli (z supremacją ludności węgierskiej, co spowodowało opowiedzenie się za Habsburgami Chorwatów, Słowaków i innych mniejszości narodowych); I 1849 wojska austriackie wkroczyły na teren Węgier, jednak zorganizowana armia narodowa (honwedzi), dowodzona przez Józefa Bema, odniosła szereg zwycięstw; cesarstwo zwróciło się o pomoc ros. i otrzymało ją: 1849 po klęsce pod Temeszwarem powstanie upadło, przez 18 lat trwały rządy terroru i germanizacji, ale po 1866 Węgry stały się równoprawną z Austrią częścią cesarstwa.
- REWOLUCJA WĘGIERSKA 1848-49, .
- WĘGIERSKA LITERATURA, początkowo twórczość...
- HONWEDZI, określenie narodowego...