jeżowszczyzna
szczytowy okres stalinowskiego terroru w ZSRR, wymierzonego w partyjne, administracyjne i wojskowe kręgi kierownicze; zapoczątkowana zabójstwem S.M. Kirowa, uzyskała 1 XII 1934 zamocowanie "prawne" w postaci złożonej z 3 punktów ustawy; nakazywała ona prowadzenie spraw osób oskarżonych o zdradę lub przygotowanie aktów terroru w trybie przyspieszonym, wykonywanie wyroków natychmiast, wykluczała możliwość odwołań i prawo łaski; 1935 uzupełniona o nowe paragrafy (członkowie rodzin "zdrajców" mogli być zsyłani do łagrów, a wyroki śmierci mogły obejmować dzieci powyżej lat 12); liczba ofiar w.cz. nie jest ściśle ustalona; na podstawie szacunków z lat 1937-38 przyjmowano, iż aresztowano łącznie 7 mln osób, z czego 2 mln zmarło w więzieniach i łagrach, 1 mln (wg R. Conquesta) lub 1,7 mln (wg A.I. Sołżenicyna) zamordowało NKWD; w armii stracono 3 (z 5) marszałków, 13 (z 19) dowódców armii, kilka tys. oficerów i komisarzy korpusu kierowniczego ( Tuchaczewski); na czele NKWD stał w latach w.cz. 1936-38 N.I. Jeżow (stąd nazwa), który został 1939 aresztowany i stracony; w latach 1955-56 i 1989-90 większość ofiar zrehabilitowano.
- wielkie czystki w ZSRR, termin oznaczający okres...
- Jagoda Gienrich, (1891-1938)
- Kaganowicz Łazar, (1893-1991)