(1542-1605)
kanclerz w. kor. (od 1578), hetman w. kor. (od 1581), polityk i wódz pol. Blisko współpracował ze Stefanem Batorym, brał czynny udział w prowadzonych przez niego wojnach. Po śmierci Batorego opowiedział się po stronie kandydatury królewicza szwedz. Zygmunta. Obronił Kraków przed przeciwnikiem Zygmunta, arcyks. Maksymilianem, a następnie rozbił go w bitwie pod Byczyną (1588). Stopniowo popadał w konflikt z królem, ale do 1602 był czynnym dowódcą. Odznaczył się podczas kampanii oblężniczej 1601/02 w Inflantach. Schorowany pod sam koniec życia wycofał się z życia publicznego. W latach 1578-81 rozpoczął budowę stolicy swych majątków - Zamościa, który stał się jedną z najpotężniejszych twierdz w Rzeczypospolitej. Zamoyski usiłował przekształcić miasto w centrum kulturalne, zakładając Akademię Zamoyską. Osoba Z. była typowa dla pol. renesansu, wszechstronnie wykształcony, znający świat, dobry dowódca i polityk, nie stronił od zainteresowań intelektualnych.