(1864-1939)
polityk, zał. i przywódca Narodowej Demokracji; pisarz; delegat polski na konferencję paryską 1919, sygnatariusz traktatu wersalskiego; 1893 wraz z Z. Balickim przekształcił drogą zamachu wewnątrzpartyjnego Ligę Polską w nacjonalistyczną Ligę Narodową; 1897 współzał. Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego; 1905 ogłosił program postulujący autonomię dla Królestwa Polskiego oraz politykę współpracy z rządem carskim; uważał, że o losie Polski rozstrzygnie konflikt niem.-rosyjski, w którym Polacy winni wesprzeć Rosję; przeciwnik ruchu rewolucyjnego; w jego ideologii z czasem wystąpiły wyraźne akcenty antysemickie (w latach międzywojennych był m.in. propagatorem konieczności wprowadzenia reguły numerus clausus na uniwersytetach); 1905-07 wydawca "Gazety Polskiej". Poseł do II i III Dumy Państwowej Rosji (prezes Koła Polskiego); 1914-15 prezes Konfederacji Niepodległej Polski w Warszawie i Piotrogrodzie; opowiedział się przeciwko J. Piłsudskiemu; 1923 minister spraw zagranicznych; 1926 zał. Obozu Wielkiej Polski, którego program wykazywał liczne zbieżności z doktryną faszystowską; autor Myśli nowoczesnego Polaka - programu narodowej prawicy pol.; ponadto prace: Niemcy, Rosja i kwestia polska, Problems of Central and Eastern Europe, Świat nowoczesny i Polska; autor (nie ukończonych) powieści W połowie drogi i Dziedzictwo.
- Dmowski Roman, (1864-1939)
- ROMAN, Pochodzenia łacińskiego,...
- WAPIŃSKI, Roman (ur. 1931)