Reklama

JEZIERSKI

Franciszek Salezy (1740-91)

pisarz polit., publicysta, działacz oświatowy; absolwent kolegium pijarskiego w Łukowie; po zrezygnowaniu z kariery prawniczej i wojskowej (jako namiestnik chorągwi husarskiej uczestniczył w zwalczaniu buntów chłopskich na Ukrainie) wstąpił do zgromadzenia misjonarzy w Warszawie; wyświęcony na księdza, uzyskał 1783 doktorat z teologii i filozofii w Akad. Krakowskiej. 1781-85 brał udział w kierowanej przez Komisję Edukacji Narodowej reformie szkolnictwa (m.in. wizytator generalny szkół koronnych). Ujawnił wtedy radykalne poglądy społ. i naraził się konserwatywnej opinii szlacheckiej; od 1788 w Kuźnicy Kołłątajowskiej (przez wrogów nazywany wulkanem gromów Kuźnicy); zwolennik radykalnych reform społ.-polit., atakował przywileje szlacheckie, stawał w obronie mieszczan i ludu wiejskiego, naród utożsamiał z ludem ("pospólstwem"); Kazanie przed Stanami Rzplitej, Katechizm o tajemnicach rządu polskiego, Jarosza Kutasińskiego... uwagi nad stanem nieszlacheckim w Polsce, Duch nieboszczki Bastylii..., Niektóre wyrazy porządkiem abecadła zebrane... (pośmiertnie wydane dzieło zawierające całość przemyśleń J., ze wstępem H. Kołłątaja).

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama